Bitlis Yemekleri, Bitlis’in En Meşhur 25 Yemeği

Bitlis yemekleri yazımızda, Bitlis’e özgü meşhur çorbalar, Bitlis’e ait meşhur yemekler, Bitlis salata ve mezeleri, Bitlis tatlıları başlıkları altında toplam 25 adet Bitlis yemekleri tarifi verilecektir. Yazımıza başlamadan önce Bitlis mutfağını kısaca tanımlayalım…

Doğu Anadolu bölgesinde yer alan şehrimiz Bitlis, yöresel yemekleriyle bir hayli meşhurdur ve lezzeti sınırlarının dışına çıkmış adını duyurmuştur. Bir hayli zengin bir mutfak kültürüne sahip olan Bitlis mutfaklarında yapılan yemeklerin zahmeti de malzemesi de çoktur. Adını duyurmuş yöreye özgü lezzetler arasında ilk sırada Büryan, Corti aşı, Bitlis köftesi, Avşor çorbası gibi birçok lezzeti barındıran Bitlis mutfağını tanıyalım…

Bitlis Yemekleri Yöresel Yemekler

1. Büryan

Birçok rivayeti bulunan büryanın rivayetlerinden birine göre büryan, IV. Murat Revan seferine çıkarken, Bitlis’ten geçtiği sırada orada bulunan bir çobandan yiyecek bir şeyinin olup olmadığını sorar. Çobanda et ve sütten başka bir şeyinin olmadığını söyleyerek elde olan malzemelerle yaptığı büryan yemeği ortaya çıkmıştır. Yemek bu ismini IV. Murat’ın  ‘Büryan gibi pişmiştir’ demesi üzerine almıştır. Bu tarihi bir geçmişe sahip Bitlis yöresel yemeğini deneyimlemek için Bitlis’te bulunan lokanta ve restoranlarda deneyimleyebilirsiniz.

Büryan Kebabı Tarifi İçin Malzemeler

• 1250 gram kuzu gerdan eti
• 3 yemek kaşığı zeytinyağı
• 1 çay kaşığı tuz
• 1 çay kaşığı karabiber
• Servis için:
• 1 adet pide(ya da bazlama)
• 3-4 adet közlenmiş biber
• 3-4 adet közlenmiş soğan

Büryan Kebabı Yapılışı

• İlk olarak etleri bir kabın içerisine alın, zeytinyağı, tuz ve karabiber ile birlikte iyice harmanlayın. Etleri bu karışımla masaj yapar gibi ovarak karışımı ete yedirin.
• Daha sonra 10 dakika kadar ısıttığınız döküm bir tavaya ya da kalın tabanlı ve yapışmaz yüzeyli bir başka tavaya ekstra yağ ilavesi yapmadan etleri alın ve 15 saniyede bir çevirerek, her bir parça için toplamda 2 dakika boyunca etleri mühürleyin.
• Mühürlediğiniz etleri teker teker önce yağlı kağıda, sonra da alüminyum folyoya hava almayacak şekilde sararak ve bu şekilde bir fırın tepsisine yerleştirin.
• Fırın tepsisinin içerisine yaklaşık 4-5 su bardağı suyu ekleyip, önceden ısıttığınız 220 derece fırında yaklaşık 1,5 saat boyunca pişmeye bırakın.
• Pişirme süresi boyunca tepsinin içerisindeki suyu kontrol edin ve su bitmişse, fırının kapağını açıp su ilavesi yaparak ve pişirmeye devam edin.
• Pişirme işlemi tamamlandıktan sonra etleri fırından çıkartın ve alüminyum folyoyu ve yağlı kağıdı açın.
• Etleri kemiklerinde ayırın ve kabaca doğrayın.
• Bazlama veya pide üzerine etleri alın ve yanında közlenmiş biber ve közlenmiş kuru soğanla sıcak olarak servis edin. Afiyet olsun.

2. Corti Aşı

Bitlis sofralarında yerini alan oldukça sevilen bir yemek olan çorti aşı kemikli ve yağlı etlerin tencere dibine yerleştirilip üzerine çorti ile döğme eklenip, bir miktarda su ilave edilerek pişirilen eşssiz bir lezzettir. İlginç gelen bir malzemesi de lahana turşusu eklenmesidir.

Bitlis’e yolunuz düştüğünde bura da bulunan lokanta ve restoranlarda deneyimleyebilirsiniz.

Corti Aşı Tarifi İçin Malzemeler

• Lahana turşusu
• 2 litre lahana turşusu suyu
• 1 kilo dana incik
• 1 kase dövme
• 1 yemek kaşığı domates salçası
• 1 çay bardağı sıvı yağ

Corti Aşı Yapılışı

• Öncelikle lahanalar küp küp ufak şekilde doğranır.
• Ardından et düdüklü tencereye eklenir. Üzerine dövme ilave edilir.
• Turşu ve turşu suyu da eklenir.
• Domates salçası ve sıvı yağ da eklendikten sonra ağzı kapatılır 45 dakika pişirilmeye bırakılır.
• Lahanalar kontrol edilir eğer iyi pişmediyse 15 dakika daha kaynatılır. Çorba gibi servis edilir. Afiyet olsun.

3. Bitlis Köftesi

Bitlis köftesi oldukça zahmetli uğraş gerektiren ancak bir o kadarda lezzetli olan bir yemektir. Her yörede kendilerine has yapılışı olan yemeğin Bitlis’te de içli köfteye benzeyen bir yemek olan Bitlis köftesi haşlanarak yapılmaktadır.

Bitlis’e geldiğiniz zaman burada bulunan lokanta ve restoranlarda da deneyimleyebilirsiniz.

Bitlis Köftesi Tarifi için Malzemeler

• 3 soğan
• 1 kahve fincanı sıvıyağ
• 1 kahve fincanı pirinç
• 3.5 su bardağı su
• Yarım nar
• 2 su bardağı ince bulgur
• 350 gr iki kez çekilmiş yağsız kıyma
• 1 yumurta
• 2 tatlı kaşığı tuz
• Karabiber
• Kırmızı toz biber

Bitlis Köftesi Yapılışı

• Önce soğanları soyup ince ince doğrayın. Sıvıyağın yarısını tencereye alıp soğanı pembeleşinceye kadar kavurun.
• Ardından pirinci yıkayıp süzün ve kavrulan soğana ekleyip bir iki kez karıştırın 1 bardak kadar sıcak su ve yarım tatlı kaşığı tuz ekleyin, karıştırın. Suyunu çekinceye kadar 10-15 dakika pişirip ocaktan alın. Nar taneleri ve karabiberi ekleyip karıştırın.
• Daha sonra bulguru geniş bir kap içerisine alın üzerine 1 su bardağı soğuk su serperek ıslatın. Üzerini kapatıp 10 dakika bekletin. Kıyma, yumurta ve 1 tatlı kaşığı tuzu bulgurun üzerine ilave edip 15-20 dakika iyice yoğurun. Yoğurduğunuz köfteyi  ceviz büyüklüğünde koparıp yuvarlayın, üzerine nemli bez örtüp 10 dakika bekletin.
• Köftelerin ortasını çukurlaştırarak içine hazırladığınız pirinçli karışımdan doldurup içli köfte şeklinde kapatın. Kalan suyu tencerede kaynatın.
• Köfteleri süzgeç ya da kevgirle alın. Süzgeci suya değmeyecek şekilde tencerenin üzerine yerleştirip kapağını kapatın.
• Köfteleri kaynayan suyun buharında 25-30 dakika kadar pişirin. Köfteleri servis tabağına alın. Haşlama suyuna kalan yağı ve kırmızı toz biberi ekleyip birkaç dakika kaynatın.
• Sosu köftelerin üzerine gezdirip sıcak olarak servis yapın. Afiyet olsun.

4. Katıklı Dolma

Yörede katık yoğurt anlamına gelmektedir. Kabak ve dolmanın sevenlerinden iseniz yediğiniz zaman vazgeçemeyeceğiniz bir lezzettir. Üzerine eklenen yoğurtlu sos ile lezzetine lezzet katan bu yemeği Bitlis’e geldiğiniz zaman usta elde yapılmış olan lezzetini deneyimleyebilirsiniz.

Katıklı Dolma Tarifi İçin Malzemeler

• 4 adet kabak

İçi için:

• 250 gram kıyma
• 1/2 çay bardağı ince bulgur
• 1,5 yemek kaşığı domates salçası
• 1 adet rendelenmiş soğan
• 1 çay kaşığı toz kırmızı biber
• 1 tatlı kaşığı kurutulmuş reyhan
• 3 yemek kaşığı sıvı yağ
• 1 çay kaşığı tuz
• 1 çay kaşığı karabiber

Üzeri için:

• 1 kase yoğurt
• 2 diş sarımsak
• 2 yemek kaşığı tereyağı
• 1 tatlı kaşığı toz kırmızı biber

Katıklı Dolma Yapılışı

• İlk olarak kabakları yıkayıp, temizleyin ve yaklaşık 1-2 parmak kalınlığında yuvarlak yuvarlak doğrayın.
• Ardından yuvarlak kestiğiniz kabağın içini bir çay kaşığı yardımıyla dikkatlice oyun, böylece kabak halkalarını elde etmiş olacaksınız.
• Dolmanın iç harcı için gerekli olan tüm malzemeleri, derince bir kabın içerisinde güzelce yoğurun.
• Hazırladığınız iç harç ile kabak halkalarının ortasını doldurun, ancak bulgur pişince şişeceği için çok sıkıştırarak doldurmamaya özen gösterin.
• İçi harç dolu kabak halkalarını bir tencereye yan yana dizin.
• Bütün kabakları bu şekilde hazırlayıp dizdikten sonra, üstlerine biraz tuz serpin ve üstlerini geçecek kadar kaynar su ilave edin.
• En üstüne de bir porselen tabağı ters olarak kapatın ki pişerken iç harcı çıkıp dağılmasın.
• Ardından tencerenin kapağını da kapatın ve bu şekilde, kısık ateşte yaklaşık 25 dakika pişmeye bırakın.
• Dolmalarınız pişerken, sosu için sarımsaklı yoğurdu hazırlayın.
• Dolmalar piştikten sonra bir servis tabağına alın. Üstüne hazırladığınız sarımsaklı yoğurdu gezdirin ve en üste de tereyağında kızdırdığınız kırmızı biberi gezdirerek sıcak olarak servis yapabilirsiniz. Afiyet olsun.

5. Halise Yemeği, Bitlis Yemekleri

Bitlis yemeği olan halise görüntüsü ile keşkek’i andırabilir. Ancak tadı ve lezzeti ile farklı bir yemektir. Lezzetini arttıran bir malzemesi de sonradan eklenen doğal tereyağıdır. Tadıyla da oldukça doyurucu bir yemek olan halise genellikle evlerde yapılmaktadır.

Helise Tarifi İçin Malzemeler

• 2 su bardağı aşurelik buğday
• 1 boyun kemiği
• 9 su bardağı su
• 3 yemek kaşığı tereyağı
• Tuz
• Karabiber

Üzeri için

• Kırmızı pul biber

Halise Yapılışı

• Halise için gerekli olan aşurelik buğdayı bir gece önceden ıslatın.
• Yemeği yapmaya başlarken ilk önce boyun kemiğini ortadan ikiye bölüp tencereye alın üzerine 9 bardak su ilave edip yumuşayıncaya kadar pişirin.
• Kemik piştikten sonra üzerindeki etleri didikleyip soğumaya bırakın.
• Ardından aşurelik buğdayı ve etleri bir tencereye alın. Üzerine kemiği pişirdiğiniz sudan 8 bardak kadar ekleyip aşurelik buğday taneleri iyice eriyene kadar pişirin.
• Karışım iyice piştikten sonra döverek iyice ezin.
• Daha sonra tereyağını bir tavaya alarak eritin. Tuz ve karabiber ilave edip yemeğin üzerine gezdirin. Üzerine kırmızı pul biber serperek sıcak servis yapın. Afiyet olsun.

6. Keledoş, Bitlis Yemekleri

Birçok yörede yapılmakta olan lezzetli bir yemek olan keledoş Bitlis mutfaklarında sık sık pişirilen bir yemektir. Et ve buğday ile birlikte yapılan ve sofralarda yerini alan yörenin de oldukça sevdiği bir yemek olan keledoş deneyimlediğiniz zaman tadı damakta kalacak bir lezzettir.

Keledoş Tarifi İçin Malzemeler

• Elegez
• Akpancar
• Heliz
• Kemikli et
• Yeşil mercimek
• Kurut
• Soğan
• Salça
• Tuz
• Biber
• Yağ

Keledoş Yapılışı

• Bazı köylerde elegez, akpancar ve heliz otları hep beraber, bazı köylerde ise bu otlardan biri kullanılarak yapılmaktadır.
• Ot haşlanır ve suyu elle sıkılarak tamamen çıkarılır.
• Ayrı bir tencereye alınan et haşlanır.
• Yağ, yemeklik doğranan soğan, salça ile et kavrulur.
• Yeşil mercimek ayrı bir tencerede haşlanır ve etin içine dökülür.
• Haşlanan pancar ya da ot da ilave edilir. Bir su bardağı et suyu da içerisine eklenir.
• Kurut 1-2 saat önceden suda bekletilir. Yoğurt kıvamına getirilir. Bu tencereye dökülür. Hepsi karıştırılır.
• Ayrı bir tavada soğan, tuz, biber ve yağ kızdırılır. Servis tabağına alınan keledoşun üzerine dökülür. Afiyet olsun.

7. Ciğer Taplaması, Bitlis Yemekleri

Doğu’nun mutfaklarında et yemekleri oldukça büyük bir yere sahiptir. Ciğer taplaması da özellikle ciğer sevenlerin beğenerek yediği çok sevilen bir yemektir. koyun ciğeri ile yapılan bu yemek görüntüsü lezzeti ile sevilerek tüketilen bir yemek olan ciğer taplaması Bitlis’e geldiğiniz zaman birçok lokanta ve restoranlarda bulup deneyimleyebileceğiniz lezzettir.

Ciğer Taplaması Tarifi İçin Malzemeler

• 1 kilogram koyun ciğeri
• 6 su bardağı köftelik bulgur
• 1 çay bardağı un
• 1 yemek kaşığı tuz
• 1 yemek kaşığı pul biner
• 2 yemek kaşığı kuru reyhan
• 1 tatlı kaşığı karabiber
• 1 adet büyük boy soğan
• Üzeri İçin;
• Pul biber
• Sıvı yağ

Ciğer Taplaması Yapılışı

• Öncelikle ciğeri ve soğanı, robottan iyice çekiyoruz.
• Ardından bir kaba boşaltıp, üzerine bulgur ve baharatları ekleyip yoğuralım.
• Daha sonra unu da ekleyip, iyice yoğuruyoruz.
• İyice yoğurduktan sonra küçük parçalar alıp, yuvarlayıp bastıralım.
• Ardından tencereye suyunu ve biraz tuz ekleyerek kaynatalım.
• Su kaynadıktan sonra köfteleri haşlayalım.
• Pişen köfteleri tabağa alıp, üzerine yağını döküp servise hazırlayalım.
• Afiyet olsun.

8.Gılorik, Bitlis Yemekleri

Farklı ismi ile yöreye has olan diğer bir et ile yapılan bu lezzette gılorik adı yöre dışında çok duyulmamış bir lezzet olsa da Bitlis yöresinde oldukça meşhur sevilen bir yemektir. Bu lezzet içeriğindeki minik köfteler ile yapılan sulu bir yemektir. Bitlis de bulunan birçok lokanta ve restoranlarda deneyimleyebilirsiniz.

Gılorik Tarifi İçin Malzemeler

Hamuru için:

• 2 su bardağı ince köftelik bulgur
• 300 gr yağsız kıyma
• 1 su bardağı irmik
• 1 tatlı kaşığı tuz
• 1 tatlı kaşığı pul biber

Sosu için:

• 1 orta boy kuru soğan
• Yarım su bardağı sıvı yağ
• 1 yemek kaşığı biber salçası
• 1 yemek kaşığı domates salçası
• 1 tatlı kaşığı limon tuzu
• 1 litre su

Gılorik Yapılışı

• İnce bulgur geniş bir kaba alınır, kıyma, irmik, tuz, pul biber de eklenir iyice yoğrulur.
• Yumuşak bir hamur elde edilene kadar yoğrulmaya devam edilir.
• Ardından bu hamurdan fındık büyüklüğünde parçalar koparılıp avuç içinde yuvarlanır.
• Sosu için bir tencerede kuru soğan ince doğranır sıvı yağ ve salça ile birlikte kavrulur.
• Üzerine su ve limon tuzu da eklenip kaynayana kadar karıştırılır.
• Son olarak yuvarlanan küçük köfteler tencereye eklenir 20 dakika kadar pişirilir. Tabaklara doldurulup sıcak servis edilir. Afiyet olsun.

9. Murtağa, Bitlis Yemekleri

Az malzemesi ile yapımı oldukça kolay olan ve görüntüsü ile mıhlamaya benzeyen bu lezzet tereyağı, un ve yumurta ile yapılan, sabah kahvaltılarında yoğun ilgi gören yöresel bir lezzettir.

Murtağa Tarifi İçin Malzemeler

• 2 adet Yumurta
• 1 çay kaşığı Tuz
• 125 gr. Tereyağı
• 1,5 çay bardağı Un

Üzeri İçin:

• 4-5 kaşık Bal (herhangi bir reçel türü de kullanabilirsiniz)

Murtağa Yapılışı

• Tereyağı orta boy bir tavada hafifçe kızdırın.
• Yağ kızdıktan sonra unu yavaş yavaş ekleyip tahta bir kaşıkla karıştırarak kavurmaya başlayın.
• Unu orta ateşte karıştırarak en az 5 dakika kadar kavurun. Böylece unun kokusu gidecektir.
• Ardından ocağın altını kısın. Yumurtaları ve tuzu küçük bir kaseye alıp köpük köpük oluncaya kadar çırpın.
• Çırpılmış yumurtayı yavaş yavaş hafif kahverengi olan una ekleyip karıştırmaya devam edin.
• Bu şekilde de 2 dakika karıştırıp sonra yumurtalar katılaşınca yemeği ocaktan alın. Henüz sıcak haldeyken üzerine bal gezdirip servise sunun. Afiyet olsun.

10. Şemşerok, Bitlis Yemekleri

Adı ve lezzeti ile şaşırtan bir diğer etli yemekte şemşerok yemeğidir. Hamur etin bir araya gelmesi ile yapılan yiyenlerin vazgeçemediği bir lezzet olan şemşerok isteğe göre yöre halkı tarafından kızartılarak ya da haşlanarak yapılmaktadır.  Çoğunlukla evlerde yapılan bu yemeği sizlerde evlerinizde deneyimleyebilirsiniz.

Şemşerok Tarifi İçin Malzemeler

• 300 gr dana küçük kuşbaşı et
• 100 gr tereyağı
• 2 orta boy soğan
• 2 yumurta
• 1 ½  su bardağı pirinç
• ½ demet maydanoz
• 1 tatlı kaşığı pul biber
• 1 tatlı kaşığı nane
• 1 tatlı kaşığı kırmızı toz biber
• 1 çay kaşığı karabiber

Hamuru için:

• 3 kase un
• 2 çay kaşığı tuz

Şemşerok Yapılışı

• Öncelikle etleri tencereye koyup üzerini geçmeyecek kadar su eklenerek pişirilir.
• 2 orta boy kuru soğan çok küçük şekilde doğranır. Acılığının gitmesi için yıkanıp süzülür.
• Ardından yarım demet maydanoz ayıklanıp ince ince doğranır.
• Daha sonra suyunu çeken etin üzerine 1 yemek kaşığı sıvıyağ ve soğan da ilave edilir. Etler soğanla devamlı karıştırılarak sotelenirken,  1 buçuk su bardağı pirinç yıkanıp süzülür.
• Soğanlar diriliğini kaybedince, etin üzerine 1 tatlı kaşığı pul biber, 1 çay kaşığı karabiber,  1 çay kaşığı da tuz ve kıyılmış maydanoz ve pirinç ilave edilir. Ardından 3 buçuk bardak sıcak su eklenerek kısık ateşte pişirilir.
• Piştikten sonra ocaktan alınan iç ılınmaya bırakılır.
• Bu sırada hamuru için 3 kase un yoğurma kabına alınır ve 2 çay kaşığı tuz ilave edilir.
• Üzerine azar azar ılık su eklenerek kulak memesi kıvamında bir hamur yoğrulur.
• Yoğrulan hamurdan küçük bir beze koparıp oklava ile çay tabağı büyüklüğünde açılır.
• Açılan hamura etli harçtan yayılır ve yarım ay şeklinde kapatılır. Kenarlarının pişerken açılmaması için çay tabağı ile kesilip yapıştırılır. Bütün hamur ve iç için bu işleme devam edilir.
• Daha sonra derin bir tencerede su kaynatılır ve 1 tatlı kaşığı da tuz eklenerek kaynayan suyun içine hazırlanan hamurlar tek tek ilave edilir.
• Suyun üzerine çıkınca piştiği anlaşılır ve tencereden alınır.
• Şemşerok servis edilmeden önce de yağda kızartılan sunumu için ayrı bir kabın içine kırılan 2 yumurtanın üzerine bir tutam tuz serpilir ve iyice çırpılır.
• Ardından haşlanan şemşerok’ların bir kısmını yumurtaya bulanıp iki yüzü de altın rengi alana kadar kızgın yağda kızartılır.
• Tereyağı eritilir ve toz kırmızı biber kızdırılarak sos hazırlanır. Şemşerokların üzerine gezdirilir.

11. Has Dolması, Bitlis Yemekleri

Bitlis’te özel günlerde, bayramlarda özel olarak yapılan uğraşı çok bir yemek olan has dolma lahana ve yağlı et ile hazırlanan enfes bir dolmadır. Bitlise özel bir yemek olan has dolmanın sumak suyu ve tereyağı ile yapılan sosu dolmanın kendine has lezzetini ortaya çıkarıyor.

Has Dolma Tarifi İçin Malzemeler

• 1 adet sarmalık lahana
• 5. 5-6 su bardağı pirinç
• 350-400 gr kıyma
• 200 gr çekilmiş kuyruk yağı
• 2 adet kuru soğan
• 2 domates ya da 1 yemek kaşığı domates salçası
• 1 yemek kaşığı biber salçası
• 2 yemek kaşığı tane sumak+ haşlamak için 1 bardak su
• 2 tatlı kaşığı tuz tuz
• 1 tatlı kaşığı karabiber
• 1 tatlı kaşığı kimyon
• 1 tatlı kaşığı pul biber
• 3 tatlı kaşığı nane
• Zeytinyağı (yaklaşık 1/2 (yarım) çay bardağı)
• 2 su bardağı kaynamış su

Has Dolma Yapılışı

• Öncelikle büyük bir tencereye su doldurulur ve kaynaması için ocağa alınır.
• Bir taraftan geniş bir kaba soğuk su doldurulup hazır bekletilir.
• Lahananın dış yaprakları atılır kök kısmı bıçakla çıkarılır.
• Dörde bölünür ve kaynamış olan ve tuz eklenen suda alt üst edilerek haşlanır.
• 1-2 dakika haşlamak yeterli ezilebilir çok haşlandığı zaman.
• Haşlanan lahana yaprakları soğuk suya alınır kendi sıcağıyla daha fazla yumuşaması için.
• Ardından süzülür ve sarmak için hazır hale gelir.
• Pirinç birkaç kez yıkanır.
• Soğan ve domates rondodan çekilir. Pirincin üzerine ilave edilir.
• Daha sonra sumak bir tencereye alınıp üzerine su ilavesiyle 1 taşım kaynatılır.
• Kaynayan sumak ılıdıktan sonra süzülür ve suyu pirince ilave edilir. Kıyma ve kuyruk yağı da eklenir.
• Ardından tuz ve baharatlar da eklenir. Son olarak göz kararı zeytinyağı eklenir.
• Lahana yapraklarının kalın kısımları kesilerek tencerenin dibine yerleştirilir.
• Yapraklar istenilen büyüklükte kesilip pirinçli harç ile doldurulup ve sarılır.
• Sarılan sarmalar tencereye yerleştirilir. Bütün sarmalar sarıldıktan sonra en üste bir kapak bırakılır.
• İsteğe bağlı biraz tuz ekilip kaynamış su ilave edilir. ( su ölçüsü sarmaların kenarından görününceye kadardır)
• Ardından kaynayana kadar yüksek ateşte pişirilen lahanalar kaynadıktan sonra orta ateşte lahanalar yumuşayana kadar pişirilir.
• Ocaktan alındığında üzerine bir kaç kaşık yağ gezdirilir ve demlenmeye bırakılır.
• İsteğe bağlı tencerenin altına kaburga bırakılır. Ve suyu daha az ilave edilerek pişirilir.
• Afiyet olsun.

12. Kengerli Bulgur Pilavı

Her yörede her mutfakta mutlaka pilav ana yemek ya da sulu yemeklerin yanında yapılmakta ve çokta sevilmektedir. Ancak kengerli bulgur pilavı Bitlis yöresinde yapılan tarzıyla bildiğiniz pilavlardan daha farklı olarak görünüşü ve tadı ile deneyenleri hayran bırakacak cinstendir. Yapılırken içeriğinde kullanılan kenger, bulgur, tereyağı ve baharatlar pilavın tadını bambaşka bir noktaya çıkartmaktadır. Bitlis’e geldiğiniz zaman farklı lezzetler demek isteyenlerin yöresel yemeklerin yapıldığı lokanta ve restoranlarda deneyimleyeceği bir lezzet olmuştur.

Kengerli Bulgur Pilavı Tarifi İçin Malzemeler

• 500 gram kenger
• 3 su bardağı su
• Bir buçuk su bardağı
• Pilavlık bulgur
• 3 çorba kaşığı tereyağı

Kengerli Bulgur Pilavı Yapılışı

• Kengerin kabuklarını soyup, yıkayın ve iri parçalara bölün.
• Ardından suyu bir tencereye alıp kaynatın.
• Su kaynadıktan sonra kengeri içine atıp kısık ateşte yumuşayıncaya kadar pişirin.
• Daha sonra bulguru da ilave edin ve suyunu çekince ocağın altını kapatın.
• Ayrı bir tavada tereyağını eritip kengerli bulgur pilavının üzerine gezdirin. 10 dakika demlendikten sonra sıcak olarak servis yapabilirsiniz. Afiyet olsun.

13. Soğan Köftesi, Bitlis Yemekleri

Bitlis’in sevilen köftelerinden biri olan soğanlı köfte hazırlanırken kullanılan böbrek yağı ve sumak tozu yemeğin tadı için oldukça önemlidir. Bu lezzeti Bitlis’e geldiğiniz zaman burada bulanan bazı restoran ve lokantalarda deneyimleyebilirsiniz.

Soğan Köftesi Tarifi İçin Malzemeler

Dışı İçin

• 2,5 su bardağı ince bulgur.
• 2 tatlı kaşığı tuz.
• 16 yemek kaşığı un.

İçi İçin

• 200 g böbrek yağı.
• 100 g dana kıyma.
• 2 adet kuru soğan.
• 3 tatlı kaşığı sumak tozu.
• 1 tatlı kaşığı tuz.
• 2 tatlı kaşığı pul biber.

Soğanlı Köfte Yapılışı

• İlk olarak 2,5 su bardağı ince bulgur yoğurma kabına alınır. Üzerine çıkana kadar ılık su ilave edilir. İçine 2 tatlı kaşığı tuz eklenir. Üzerine bir kapak kapatılıp 5-10 dakika ıslatılır.
• Ardından üzerine un eklenerek 2,5 bardak su ile yoğurulur.
• Bir taraftan da 200 gram böbrek yağı ve 100 gram dana kıyma bir kaba alınır. Rondoda çekilmiş 2 adet kuru soğan içine ilave edilir. 3 tatlı kaşığı sumak tozu, tuz ve pul biber ilave edilip harmanlanır. İyice yoğurulup özdeşleştirilir.
• Daha sonra yapılan bulgurlu harç oyularak açılır. İçine fındık büyüklüğünde iç harç doldurulur ve yuvarlanarak kapatılır. Yapışmaması için az miktarda un serpilen tepsiye dizilir.
• Tencereye konulan sıcak suya birazcık limon tuzu eklenir, hazırlanan köfteler haşlanır. Köfteler su yüzüne çıkınca olmuş demektir. Servis tabağına alınan köfteler üzerine pul biberli sos yakılıp dökülerek sunuma hazırlanır. Afiyet olsun.

14. Pazı Borani, Bitlis Yemekleri

Farklı yörelerde görebileceğiniz bu lezzet etin sunulduğu başka bir lezzettir. Zahmetli bir hazırlanışı olan bu yemek çok sevilen bir lezzettir.

Pazı Borani Tarifi İçin Malzemeler

• 500 gr. pancar
• 1 baş kuru soğan
• 200 gr. yağsız kıyma
• 100 gr. loglaz
• 1 yemek kaşığı domates salçası
• 1 yemek kaşığı margarin
• Yeterince su

Pazı Borani Yapılışı

• Önce pancar iyice yıkanıp bütün olarak bir tencerede 2-3 dakika haşlanır.
• Haşlanan pancarlar bir süzekte iyice süzülür.
• Pancarlar istenilen büyüklükte doğranır. Bir yandan da et yağ ile biraz kavrulur.
• Kavrulan etin içerisine diş diş doğranmış soğanlar eklenip kavrulmaya devam edilir.
• Ardından içine salçası da eklenip karıştırılır.
• Bir gün önceden ıslatılan loğlazlar kavrulan etin içerisin eklenir.
• Daha sonra üzerine 3 bardak su ilave edilerek loğlazlar pişene kadar kaynatılır.
• Loğlazlar piştikten sonra doğranmış pancar yemeğin içine eklenir ve 1-2 taşım kaynatılır. Yemek servise hazırdır. Afiyet olsun.

15. Baklalı Pilav, Bitlis Yemekleri

Bitlis yöresel yemekleri listesinin bir diğer yemeği de Bitlis’in Ahlat ilçesinde yoğunlukla yapılan baklalı pilavıdır. Bildiğiniz pilavlardan farklı olarak içeriğinde bulunan fasulye farklı gelebilir. Lezzeti daha yoğun ve daha lezzetli doyurucu pilavdır.

Baklalı (Yeşil Fasulyeli) Pilav Tarifi İçin Malzemeler

• Bakla ( yeşil fasulye)
• Tereyağı
• İki domates
• Yeşil biber
• Tuz
• Bulgur

Baklalı (Yeşil Fasulye) Yapılışı

• Öncelikle bakla (yeşil fasulye) ayıklanır, doğranır, haşlanarak iyice pişirilir.
• Ardından pişirilen bakla, kızarmış tereyağında rendelenmiş iki adet domates ve ince ince doğranmış yeşil biber ile birlikte iyice kavrulur.
• Kavrulduktan sonra su ve tuz da eklenir.
• Su kaynadıktan sonra göz kararına göre bulgur eklenir kısık ateşte pişirilir.
• Servis sırasında eritilmiş tereyağı tabakların üzerine dökülür. Afiyet olsun.

Bitlis Yemekleri Yöresel Çorbalar

16. Avşor Çorbası

Ustaların değerlendirme çorbası olarak da tanımladığı avşor çorbası yörenin sevilen meşhur çorbalarındandır. büryan etinden ve yağından yapılan oldukça uzun bir yapım süresi olan bu çorba lezzeti ile de tadı damaklarda kalır. Bu çorba, büryan yemeğinin yapıldığı yerlerde büryanın altındaki kazana damlayan yağ ile yapılmaktadır. Avşor çorbası yapımına gece başlanan büryanın suyundan hazırlanan çorba sabah hazır olur. Kahvaltılarda yenilmektedir.

Avşor Çorbası Tarifi İçin Malzemeler

• 250- 300 gram kemikli kuzu eti,
• 1 yemek kaşığı tereyağı,
• 1 yemek kaşığı domates salçası,
• Yeteri kadar tuz

Avşor Çorbası Yapılışı

• Eti yıkayıp tuzlayın.
• Eti kemikleriyle birlikte 10 su bardağı suyu bir tencereye koyup yumuşayana kadar haşlayın.
• Haşlanan eti kemiklerinden ayırıp didikleyin.
• Tekrar haşlama suyuna dökün.
• Suyu çok azalmışsa üzerine sıcak su ekleyin.
• Yağı ve salçayı ilave edin, tadına tuzuna bakın. Tekrar bir taşım kaynatın. Afiyet olsun.

17. Gebol Çorbası

Bitlis yemekleri yöresel çorbaları listesinde yerini almış ve adını duyurmayı başarmış yöresel bir lezzettir. Gebol çorbasının önemli ana malzemesi darı olan, içerisine kurut aylanı katılarak yapılmakta olan ve tereyağı ile servis edilen bir lezzet olan çorbayı Bitlis’e yolunuz düştüğünde mutlaka deneyimlemelisiniz.

Gebol Tarifi İçin Malzemeler

• 2 çay bardağı beyaz darı
• 5 su bardağı su
• Tuz

Ayran İçin;

• 4 adet kurut ayranı
• 1 su bardağı ılık su

Üzeri İçin;

• 1 yemek kaşığı tuzlu tereyağı
• 1 çay kaşığı toz biber

Gebol Yapılışı

• İlk olarak geniş bir tencereye suyunuzu ve beyaz darınızı ekleyin, karıştırıp ocağa alın, orta ateşte sürekli karıştırın.
• Kaynadığında tüpünüzü kısın ve kapağını yarı bir şekilde kapatın.
• Daha sonra geniş bir kaba kurut ayranlarınızı alın, yaklaşık 2 yemek kaşığı kadar su ekleyip kurut ayranlarınızı yoğurmaya başlayın.
• Tamamen ayran kıvamına geldiğinde boş bir kapa çıkardığınız kurut ayranlarınızı ilave edin, suyunuz bitene kadar bu yöntemi deneyin kurut ayranlarınızın yoğurulması bitince gebol tam kıvamına gelmiş demektir.
• Tencerenizi bir defa karıştırın yeteri kadar tuz ekleyin ve ağzını açık bırakarak altını kapatın.
• Bir tavada tereyağınızı iyice kızdırın ardından yağınızın içine toz biberinizi de ekleyip karıştırınız.
• Çömleğe gebolu koyup üzerine ayranınızı onun üzerine de tereyağınızı ekleyin ve yemeğe hazır. Afiyet olsun.

18. Gari Aşı Çorbası

Yoğun bir malzeme ile yapılan gari aşı çorbası adını belki de ilk defa duyduğumuz yaygın bir ismi olmayan ama kendi yöresinde bilenen, sevilen  ve yöresel yemekleri içerisinde yerini alan bir lezzet olmuştur. Hem doyurucu hem sağlıklı ve besleyici bir besin olarak Bitlis’e yolunuz düştüğünde lokanta ve restoranlarda bu lezzet isteyin ve deneyimleyin.

Gari Aşı Çorbası Tarifi İçin Malzemeler

• 1 kg kemikli et
• 100 gr kıyma
• 1 bardak ince bulgur
• 150 gr yağ
• 2 bardak aşurelik buğday
• 1 bağ gari otu
• 1 su bardağı tane sumak
• Tuz

Gari Aşı Çorbası Yapılışı

• Aşurelik buğday, kemikli eti ve yağı tencereye ilave edin. Üzerini iki parmak geçecek kadar su ekleyip orta ateşte etler ve buğdaylar yumuşayıncaya kadar pişirin.
• Daha sonra kıyma, ince bulgur ve yeterince tuzu ayrı bir kaba alıp karıştırın.
• Azar azar su ekleyerek macun kıvamına gelinceye kadar yoğurun.
• Yoğurulan köfte hamurundan bilye büyüklüğünde parçalar kopararak elinizi ıslatarak yuvarlayın.
• Ardından gari otlarını irice doğrayıp yıkayın.
• Tane sumağı bir tencereye alıp iki bardak su ile bir taşım kaynatın.
• Köfteleri, gari otunu etlere ilave edin, tuzunu ayarlayın.
• Ardından kaynatılan sumak suyunu süzgeçle üzerine süzün. Köfteler ve gari otu pişinceye kadar orta ateşte pişirin. Afiyet olsun.

19. Turşu Aşı Çorbası

Çorbalar yaz kış sofraların vazgeçilmez bir parçası olmuştur. Ama kışın soğuğunda içimizi ısıtacak bir çorba tercihen daha çok rağbet görür. Turşu aşı çorbası da Bitlis yöresinde özellikle kış aylarında tercih edilen içenin içini ısıtan, doyurucu ve bol malzemeli, besleyici bir çorbadır.

Turşu Aşı Çorbası Tarifi İçin Malzemeler

• 1 çorba kasesi aşurelik buğday
• Yarım kilo taze fasulye
• Yarım çorba kasesi nohut
• Yarım kg kemikli et
• 3 çorba kaşığı ekşi pestil(erik pestili)
• Tuz
• 3 lt su

Turşu Aşı Çorbası Yapılışı

• Çorba için yukarı da bahsedilen malzemelerden aşurelik buğday, nohut, yeşil fasulye,  eti ve suyunu da ekleyerek düdüklü tencerede 1 saat pişiriyoruz.
• Piştikten sonra tuzu ve ekşisini ekliyoruz. (Koyuluğu ne çorba gibi duru ne de çok koyu olacak), afiyet olsun.

20. Tutmaç Çorbası

Daha önce birçok yerde duymuş olduğunuz hatta deneyimlediğiniz tutmaç çorbası Bitlis yöresinde de kendilerine has yapılışı ile oldukça sık yapılan ve sevilen bir çorbadır. Bitlis yöresindeki lezzetini de deneyimlemelisiniz.

Tutmaç Çorbası Tarifi İçin Malzemeler

• Yarım su bardağı haşlanmış nohut
• Yarım su bardağı erişte
• Yarım su bardağı yarı haşlanmış yeşil mercimek
• 1 adet soğan
• 1 tatlı kaşığı kuru nane
• Tuz
• Karabiber
• Zeytinyağı
• 1 litre su

Terbiyesi için:

• 1 yemek kaşığı un
• 1 adet yumurta sarısı
• 1,5 su bardağı süzme yoğurt

Tutmaç Çorbası Yapılışı

• Geniş bir tencerede suyu kaynatın.
• Kaynayan suya nohut, mercimek ve erişteyi ilave edip, erişteler pişene kadar kaynatın.
• Bu sıra da ayrı bir kasede çorbanın terbiyesi için malzemelerini çırpın.
• Kaynattığınız çorbanın suyundan bir kepçe alarak azar azar terbiyeye döküp ılıştırın.
• Ardından hazırladığınız terbiyeyi çorbanın içine ekleyip 5 dakika daha kaynatın.
• Ayrı bir tavada yemeklik doğranmış soğanı zeytinyağında pembeleşinceye kadar kavurun.
• Kuru nane, tuz, karabiberi ekleyip karıştırın.
• Soğanları da çorbaya ilave edip bir taşım daha kaynattıktan sonra servis edebilirsiniz. Afiyet olsun.

21. Çireş Çorbası

Bitlis yöresinin Ahlat ilçesine ait olan başka bir lezzette çireş otu çorbasıdır. Bu çorba çireş otu, et ve buğday gibi malzemeler ile yapılmaktadır. Çorba o kadar yoğun doyurucu olduğundan ana yemek olarak da tercih edilmektedir. Bitlis usulüne göre yapılan bu çorbanın lezzetini Bitlis’e yolunuz düştüğünde bu yörede bulunan lokanta, restoran ve çorbacılarda deneyimleyebilirsiniz.

Çireş Çorbası Tarifi İçin Malzemeler

• 500 gr parçalı koyun eti
• 1 kase buğday (akşamdan ıslatılmış)
• 1 yemek kaşığı tereyağı
• 1 yemek kaşığı salça
• 1 tane ince doğranmış kuru soğan
• Tuz, baharat
• 1 büyük kase veya 1kg kadar Çireş otu

Çireş Çorbası Yapılışı

• Öncelikle çireş otlarını yıkayın ve doğrayın.
• Ardından büyük bir tencerede yağ ile yemeklik doğranan soğanları pembeleşene kadar kavurun.
• Etleri de ekleyip kavurmaya devam edin.
• Sonra salçasını da ilave edin üzerine bolca sıcak su ekleyip kaynatın.
• Kaynamaya sırasında içerisine buğdayları da ilave edin, buğdaylar ve etler pişmeye başlayınca içine otları, tuzu ve baharatları ilave edip iyice pişince sıcak sıcak servis yapın. Afiyet olsun.

Bitlis Yemekleri Yöresel Tatlıları

22. Şeker Helva

Özel günlerde yöre halkı tarafından daha çok tercih edilen bir tatlı olan şeker helvası adını duyurmuş ve içeriğindeki cevizlerle de tadını ikiye katlamıştır. Bitlis’e yolunuz düştüğünde burada bulunan tatlıcılarda bu lezzeti deneyimleyebilirsiniz.

Şeker Helvası Tarifi İçin Malzemeler

• 250 gr tereyağı
• 2 su bardağı un
• 1 su bardağı süt
• 2 su bardağı tozşeker
• 1 su bardağı çekilmiş ceviz içi
• 4-5 ceviz içi

Şeker Helvası Yapılışı

• İlk olarak tereyağını eritin. Ardından unu ekleyip tahta kaşıkla sürekli karıştırarak orta ateşte kavurun.
• Un pembeleşmeye başlayınca çekilmiş ceviz içini ekleyip 15-20 dakika daha kavurun.
• Daha sonra tozşeker ve sütü ekleyin. 5 dakika daha sürekli karıştırarak kavurup ateşten alın.
• Hazır olan helvayı bir servis tabağına ya da tepsiye bastırarak yayıp soğumaya bırakın.
• Çekilmiş cevizler ile süsleyip servis edebilirsiniz. Afiyet olsun.

23. Ahlat Lokma

Ahlat lokması şerbetli çıtır çıtır bir tatlı olan Ahlat ilçesinin yöresel bir lezzeti olarak buranın da adını alarak ortaya çıkan enfes bir lezzettir. Ayrıca tatlı üzerine serpilen tarçın ile tadı deneyenleri etkisinde bırakan bir daha yemek isteyeceğiniz bir tatlıdır. Bitlis’e yolunuz düştüğünde buradaki tatlıcılarda deneyimleyebilirsiniz.

Ahlat Lokması Tarifi İçin Malzemeler

• 5 yemek kaşığı yoğurt
• 3 tane yumurta
• 10 yemek kaşığı kadar zeytinyağı
• 14 yemek kaşığı kadar un
• 1 tatlı kaşığı kabartma tozu

Kızartma işlemi İçin;

• Ay çiçeği yağı

Şerbet İçin;

• 2 su bardağı kadar su
• 3 su bardağı kadar toz şeker
• 3 tane limon tuzu

Ahlat Lokması Yapılışı

• İlk olarak tatlının şerbet için toz şekeri ve suyu tencereye alın iyice kaynatın. Daha sonra içerisine limon tuzunu da ilave edin. Ardından soğumaya bırakın.
• Tatlının hamuru için de ayrı bir kaba zeytinyağını, yumurtayı, yoğurdu, kabartma tozunu ve unu ekleyin. Bu malzemelerin hepsini boza kıvamına gelecek şekilde çırpın.
• Yağı derin bir kızartma tenceresine alın ve iyice kızgınlaştırın.
• Hazırladığınız hamurdan yemek kaşığı yardımıyla parçalar kopararak yavaşça yağın içerine atın. Bu şekilde alt üst ederek tüm yüzeyini pişirin. 
• Kızaran hamurları servis tabaklarına alıp ılıması için dinlendirin.
• Ilımış hamurları şerbete atın, hamurlar şerbeti iyice çektikten sonra servis yapabilirsiniz.
• Afiyet olsun.

24. Teter

Bitlis mutfaklarından çıkan başka bir tatlı lezzeti de meşhur tandır ekmeğinin pekmez ve tereyağı bile buluşmasıyla hazırlanan teter tatlısı Muş yöresinde sevilen bir tatlıdır. Yaz aylarında da üzerine eklenen dondurma ile servis edilen bu enfes tatlıyı kış aylarında da kaymak ile deneyimleyebilirsiniz.

Teter Tatlısı Tarifi İçin Malzemeler

• 5-6 dilim esmer köy Ekmek veya tandır ekmek
• 2 su bardağı Pekmez
• 1 su bardağı Su
• 3 yemek kaşığı Tereyağı

Teter Tatlısı Yapılışı

• Öncelikle bir tencerede pekmez ve su birlikte bir taşım kaynatıldıktan sonra altı kapatılır.
• Pekmezli şerbet sıcakken içine tereyağı eklenir ve karıştırılarak yağ eritildikten sonra bir kenarda bekletilir.
• Derin ve geniş bir servis tabağının içine, ekmekler ikiye ya da dörde bölünerek yerleştirilir.
• Sıcak pekmez şerbeti ekmeklerin üzerine dökülür. Pekmezli ekmek ılık olarak üzerine isteğe göre dondurma ya da kaymak eklenerek ikram edilir. Afiyet olsun.

25. Güzbez Tatlısı

Bitlis yemekleri yöresel tatlıları listemizde son tatlımız da güzbez tatlısıdır. İlginç bir ada sahip olan bu tatlı yörenin farklı lezzetleri arasında bulunmaktadır. Zahmetli bir yapılma süreci olan bu tatlının içeriğindeki malzemelerden ceviz yöre halkı tarafından taze olarak kendi ağaçlarından toplanmaktadır. Bu da tatlının enfes lezzetini arttırmasını sağlamıştır. Bitlis yöresine geldiğiniz de tatlıcılarda bu lezzeti deneyimleyebilirsiniz.

İlk olarak balımızı ateşte kaynatıyoruz, sonra cevizimizi yavaş yavaş ilave ediyoruz. Buna ilave olarak başka malzemeler de ekliyoruz. Çeşitli işlemlerden geçen güzbez tatlısı, kaplara konularak hem şekil alıyor hem de uzun süreli olarak muhafaza edilirken, soğuduktan sonra servis ediliyor.

Bingöl Yemekleri, Bingöl’ün En Meşhur 20 Yemeği hakkında daha fazla bilgi edinebilmek için tıklayınız.