Diyarbakır Gezilecek Yerler yazımızda Türkiye’nin Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yer alan ve tarihi geçmişi 12.000 yıl öncesine kadar dayanan farklı medeniyetlere ev sahipliği yapmış il konumundadır. Hurriler, Mitaniler, Abbasiler, Mervaniler, Büyük Selçuklular, Artuklular, Akkoyunlular, Osmanlılar gibi birçok medeniyetin izlerini taşımaktadır.
Geçmişten günümüze Amida, Amidi, Amid, Kara-Amid, Diyar-Bekr, Diyarbekir ve Diyarbakır isimlerini almıştır.
Türkiye’nin en kalabalık altıncı ilinden olan Diyarbakır içinde barındırdığı tarihi güzelliklerle de kendisinde hayran bıraktırmaktadır. Özellikle UNESCO Dünya Kültür Mirası olan Diyarbakır Surları gerek tarihi geçmişi gerekse de yüksekliği ve genişliği ile Dünyada ’ki kaleler arasında birinci sırada yer almaktadır. Ayrıca içerisinde barındırdığı birçok müzesi, tarihi camisi, medreseleri, kilisesi, konakları ile tarihi güzelliklere ev sahipliği yapmaktadır.
Diyarbakır Gezilecek Yerler aşağıda yer almaktadır.
Doğal Güzellikler
1.Diyarbakır Gezilecek Yerler de İlk Rotamız; Hevsel Bahçeleri
Diyarbakır Gezilecek Yerler yazımızın ilk sırasında Hevsel Bahçeleri yer almaktadır. Diyarbakır Kalesi ile Dicle arasında yer alan Hevsel Bahçeleri yaklaşık 7 yüz hektarlık bir alana sahiptir.
2015 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesine giren Hevsel Bahçeleri Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin en büyük kuş cennetidir. Kızıl şahin, arı şahin, gökçe delice, yılan kartalı, kerkenez, küçük kerkenez, kukumav, yabani şahin, Türkiye’de nadir bulunan yaz atmacaları, bölgeye has alamecek ve pembe göğüslü ötleğen gibi 180 kuş türüne ev sahipliği yapmaktadır. Kuşların yanı sıra tilki, kirpi, sincap, susamuru, sançar gibi canlıları da içinde barındırmaktadır.
Hevsel Bahçeleri yol tarifi için tıklayınız.
2.Dicle Nehri
Toplam 1900 kilometre uzunluğunda olan nehirin 523 kilometresi Türkiye sınırları içerisinde yer almaktadır. Nehirin çevresinde çay bahçeleri ve piknik alanları yer almaktadır. Ayrıca nehir üzerinde önemli tarihi köprülere de ev sahipliği yapmaktadır. Sizlerde nehir kenarında çayınızı yudumlayabilir, pikniğinizi yapabilir ve manzaranın keyfini sürebilirsiniz.
Dicle Nehri yol tarifi için tıklayınız.
3.Şeyhandede Şelalesi
Diyarbakır’ın Çermik ilçesinde yer alan şelale 24 metre yükseklikten süzülen suyu ile görenleri mest ediyor. Özellikle yazları oldukça yoğun olan şelalede ister serinleyebilir isterseniz de çevresinde su sesi eşliğinde pikniğinizi yapabilirsiniz.
Şeyhandede Şelalesi yol tarifi için tıklayınız.
4.Fiskaya Şelalesi
Güzelliği ile kedisine hayran bırakan şelale SİT alanı içerisinde yer almaktadır. Yüksekten süzülen ve 85 tonluk biriktirme havuzunda toplanan şelale suyu çok güzel görüntülere ev sahipliği yapmaktadır. Üstünde yer alan seyir terasından şelale sesi eşliğinde manzaranın keyfini sürebilirsiniz.
Fiskaya Şelalesi yol tarifi için tıklayınız.
5.Makam Dağı
Ergani ilçesinde yer alan dağ Hz. Zülküf Peygamberin uzun yıllar boyunca kaldığı bir dağdır. 1500 metre yüksekliğinde olan dağın en tepesinden Ergani ilçesinin tamamı görünmektedir. Ayrıca Hz. Zülküf’ün makam yeri olduğundan dolayı ‘Makam Dağı’ ismini almıştır. Buraya gelerek hem Hz. Zülküf’ün türbesini ziyaret edebilir hem de Ergani’yi kuş bakışı olarak izleyebilirsiniz.
Makam Dağı yol tarifi için tıklayınız.
6.Göletli Park
Yaklaşık 55 bin metrekare alana sahip olan park merkez ilçesine bağlı Bağcılar Mahallesinde konumlanmaktadır. Yapımına 2011 yılında başlanan park Diyarbakır’ın ilk Göletli Su Parkıdır. İçerisinde yapay gölet, oturma bankları, koşu ve yürüyüş parkuru, kafeterya ve lokanta bulunmaktadır.
Göletli Park yol tarifi için tıklayınız.
7.Anzele Parkı
Diyarbakır’ın Sur ilçesinde yer alan park 2014 yılında hizmete açılmıştır. İçerisinde doğal su kaynağının bulunduğu parka özellikle yazları çocuklar serinlemek için akın ediyor. Kendilerini anzelenin buz gibi sularına bırakan çocuklar hem eğleniyor hem etrafa neşe saçıyor.
Anzele Parkı yol tarifi için tıklayınız.
8.Anıt Park
Yenişehir ilçesinde yer alan park Diyarbakır’ın en eski parklarından bir tanesidir. İçerisinde 1964 yılında yapılan Atatürk Anıtı ile, 1972 yılında yapılan Zafer Anıtı yer almaktadır. Uzun yıllar boyunca çay bahçesi olarak kullanılan alana 2000 yılında peyzaj çalışması yapılmış ve çok güzel görünüme kavuşturulmuştur. Farklı çeşit ağaç ve çiçeklerle süslü parkın içerisinde havuz, fıskiye, çeşme, oturma alanları, yürüyüş parkuru, çocuk oyun alanları ve büfe bulunmaktadır. 1500 metrekarelik olan havuz Pamukkale Travertenlerini anımsatırken, çeşmede iç kaledeki Aslanlı çeşmeyi yansıtmaktadır.
Anıt Park yol tarifi için tıklayınız.
9.Diyarbakır Gezilecek Yerler Koşuyolu Parkı
Bağlar ilçesine bağlı Kaynartepe Mahallesinde yer alan park toplam 73 dönüm alana sahiptir. Yıllar önce at yarışlarının yapıldığı alan 1995 yılında dönemin belediye başkanı Ahmet Bilgin tarafından parka dönüştürülmüştür. İsmini de eskiden at yarışlarının yaptırılmasından ve koşturulmasından almıştır. Günümüzde ne yazık ki bakımsız olsa da ağaçların gölgesinde dinlenebileceğiz alanlar sunmaktadır.
Koşuyolu Parkı yol tarifi için tıklayınız.
10.15 Temmuz Şehitler Parkı
Kayapınar ilçesine bağlı Payas Mahallesinde yer almaktadır. Eski ismi Parkorman olan ve 15 Temmuz şehitlerinin anısını yaşatmak için belediye tarafından isim değişikliğine gidilmiş ve 15 Temmuz Şehitler Parkı olarak değiştirmiştir.
Diyarbakır’ın oksijen deposu olan parkın içerisinde çocuk oyun alanları, yürüyüş ve yürüyüş parkuru, tenis kortu, voleybol ve basketbol sahası, spor alanları, 53 metrekarelik çim alanları ve kafeteryası ile hem dinlenip hem eğlenebileceğiniz yerler arasında bulunmaktadır.
15 Temmuz Şehitler Parkı yol tarifi için tıklayınız.
11.Rihan Parkı
Bağlar ilçesinde yer alan park sahip olduğu çocuk oyun alanları, oturma üniteleri, spor alanları, bankları ve yeşil alanları ile ailecek güzel vakit geçirebileceğiniz bir parktır.
Rihan Parkı yol tarifi için tıklayınız.
12.Diyarbakır Gezilecek Yerler Leyla Kasım Parkı
Toplam 5 bin 500 metrekare alana sahip olan park Diyarbakır’ın Bağlar ilçesinde yer almaktadır. 2011 yılında hizmete açılan parkın içerisinde yürüyüş parkuru, çocuk oyun alanları, spor alanları ve kafeterya bulunmaktadır.
Leyla Kasım Parkı yol tarifi için tıklayınız.
Eğlence
13.Yeşilçınar Aquapark
Diyarbakır’ın havuzlu ilk tesislerinden olan aquaparkta çocuklar ve yetişkinler için yüzme havuzları, kaydıraklar, şezlonglar, şemsiyeler, soyunma odaları, duş kabinleri, restoranı ve piknik alanları bulunmaktadır.
Yeşilçınar Aquapark yol tarifi için tıklayınız.
14.Kaplan City Aquapark
Diyarbakır’ın Kayapınar ilçesine bağlı aquaparkta çocuk ve yetişkin yüzme havuzu, 5 adet yetişkin kaydırak, 4 adet çocuk kaydırak ve şezlong bulunmaktadır. Yazın sıcak günlerinde aquaparka gelerek hem serinleyebilir hem de eğlenebilirsiniz.
Kaplan City Aquapark yol tarifi için tıklayınız.
Kaplıcalar
15.Çermik Kaplıcası
Çermik ilçesine 3 kilometre mesafede Tepe Mahallesinde konumlanan kaplıca bir hastalığa şifa olmaktadır. Kaplıca suyunun sıcaklığı 48 derece olup iltihaplı romatizma, kadın hastalıkları, deri hastalıkları, üst solunum rahatsızlıkları gibi hastalıklara iyi gelmektedir.
Çermik Kaplıcası yol tarifi için tıklayınız.
Müzeler
16.Diyarbakır Arkeoloji Müzesi
Müze ilk olarak 1934 yılında Ulu Cami yakınında konumlanan Zinciriye (Senceriye) Medresesi’nde açılmıştır. 1985 yılında ise Elâzığ Caddesinde konumlanan bugün ki binasına taşınmıştır. İçerisinde Prehistorik, Eski Tunç, Urartu, Asur, Helenistik, Roma, Bizans, Selçuklu, Akkoyunlu ve Osmanlı Dönemlerine ait eserler sergilenmektedir. Prehistorik devir seramikleri, Roma stelleri, heykel ve mimari parçalar, Artuklu çinileri, Osmanlı Devri ahşap eserleri, silahlar, takılar, tekke eşyaları bunlardan bazılarıdır.
Diyarbakır Arkeoloji Müzesi yol tarifi için tıklayınız.
17.Ahmet Arif Edebiyat Müzesi
Sur ilçesinde Cahit Sıtkı Tarancı Müzesi’nin hemen yanında konumlanmaktadır. Diyarbakır’ın ünlü şairlerinden olan Ahmet Arife tahsis edilen bu 120 yıllık konak 2011 yılında restore edilmiş ve Ahmed Arif Müze Kütüphanesi olarak hizmete açılmıştır. İçerisinde şaire ait daktilosu ve gözlüğü gibi kişisel eşyaları, el yazısıyla yazdığı şiirleri ve Güneydoğuda yetişmiş birçok şairin fotoğrafları yer almaktadır. Ayrıca müzenin kütüphanesinde ise çok sayıda edebiyat ve tarih kitapları bulunmaktadır.
Ahmet Arif Edebiyat Müzesi yol tarifi için tıklayınız.
18.Ziya Gökalp Müze Evi – Diyarbakır Gezilecek Yerler
1808 yılında inşa edilen yapı 2 katlı olup yapımında siyah bazalt taşı kullanılmıştır. 1876 yılında Ziya Gökalp bu evde doğmuş daha sonra da 23 Mart 1956 yılında müze ev olarak ziyarete açılmıştır. Müzenin içerisinde Ziya Gökalp’a ait eşyaların yanı sıra yöreye ait etnografik eserlerde sergilenmektedir.
Ziya Gökalp Müze Evi yol tarifi için tıklayınız.
19.Cahit Sıtkı Tarancı Müze Evi
1733 yılında inşa edilen yapı ünlü şair Cahit Sıtkı Tarancı’nın doğup büyüdüğü evdir. Ev daha sonra Cahit Sıtkı Tarancı’nın anısını yaşatmak amacı ile restore edilmiş ve 29 Ekim 1973 tarihinde müze olarak hizmete açılmıştır. İçerisinde Cahit Sıtkı’ya ait eşyalar, kitaplar, el yazıları, fotoğraflar ile kütüphanesi sergilenmektedir.
Cahit Sıtkı Tarancı Müze Evi yol tarifi için tıklayınız.
20.Diyarbakır Kültür Turizm ve Musiki Derneği Evi
Otantik hava severlerin mutlaka uğraması gereken yerlerden olan alanda şiir dinletileri, dernek faaliyetleri Diyarbakır’a özgü canlı müzikler ve Diyarbakır’a özgü lezzetler yer almaktadır.
Diyarbakır Kültür Turizm ve Musiki Derneği Evi yol tarifi için tıklayınız.
Tarihi Yapılar
21.Diyarbakır Kalesi (Surları)
Sur ilçesinde yer alan kale ilk kez M.Ö 3000 yıllarında Huriler tarafından inşa edilmeye başlanmıştır. Surlar ise 346 yıllarında Bizans Döneminde II. Constantinus’un emri üzerine inşa edilmiştir.
Yaklaşık 9 bin yıllık olan sur duvarları iç ve dış surlar olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Surların uzunluğu 5 kilometre, yüksekliği 10 metre, genişliği de 3 ile 5 metre arasındadır. Çin Seddinden sonra en uzun ve en geniş savunma duvarı olan surlar uzaydan görülen ikinci tarihi yapıdır.
İç kalenin surları Kanuni Sultan Süleyman döneminde restore edilerek daha da genişletilmiştir. Dış Kale surlarında ise seksen iki burç bulunmaktadır. Bu burçların alt katı ambar ve depo olarak kullanılırken üst katıda askeri amaçlı kullanılmıştır. Burçlar arasında en önemli ve dikkat çekenleri Yedi kardeş, Evli Beden, Fındık, Kral Kızı, Akrep, Nur Keçi ve Mervani’dir.
Yaklaşık 30 medeniyetin izlerini taşıyan Diyarbakır Kalesini ziyaret etmeli ve kültür mirasını yakından incelemelisiniz.
Diyarbakır Kalesi (Surları) yol tarifi için tıklayınız.
22.Zerzevan Kalesi – Diyarbakır Gezilecek Yerler
Çınar ilçesinde yer alan kale yaklaşık 3 bin yıllık geçmişi ile görenleri hayrete düşürüyor. Roma İmparatorluğu döneminde askeri yerleşim yeri olarak kullanılan ve Mithras Tapınağına da ev sahipliği yapan kale yerli ve yabancı turistler tarafından ilgi görmektedir.
2014 yılında yapılan kazılarda 12 metre yüksekliğinde ve 1200 metre uzunluğunda sur duvarları, 22 metre yüksekliğinde gözetleme kulesi, saray, konut, kilise, kaya mezarları, 54 tane su sarnıcı, silah depoları ve hamamlar gün yüzüne çıkartılmıştır. 2017 yılında da yapılan kazılar sonucu Dünya’da en son bulunan Mithras Tapınağı gün yüzüne çıkarılmış ve ilgi daha da arttırmıştır. Çünkü bu tapınak Roma’nın doğu sınırındaki tek tapınağı.
Dünya’nın en iyi korunmuş Roma garnizonlarından olan kale Dünya Mirası Geçici Listesine alınmıştır.
Zerzevan Kalesi yol tarifi için tıklayınız.
23.Asur Kalesi
Asurlular döneminde yapıldığı düşünülen kale Diyarbakır’ın Eğil ilçesinde yer almaktadır. İçerisinde kayalara oyularak yapılmış birçok tünel ve Asur Krallarına ait mezarlar yer almaktadır. O zamanda Tüneller savaş sırasında yeraltından kaçış yolu olarak kullanılmıştır.
Asur Kalesi yol tarifi için tıklayınız.
24.Diyarbakır Gezilecek Yerler Gazi Köşkü
Diyarbakır’ın Yenişehir ilçesinde konumlanan ve 15. yüzyılda inşa edilen yapı Akkoyunlu Dönemi mimari özelliklerini taşımaktadır. 14 Mart 1916 tarihinde I. Dünya Savaşı sırasında Diyarbakır’a gelen Atatürk 27 Mart 1917 tarihine kadar bu köşkü karargâh olarak kullanmıştır. O yüzden Atatürk Köşkü olarak da bilinen yapı 1937 yılında satın alınarak Atatürk’e armağan edilmiştir. İçerisinde Atatürk’e ait eşyaların sergilendiği köşkü gezebilir veya bahçesinde pikniğinizi yapabilirsiniz.
Tarihi güzelliğinin yanı sıra doğal güzelliğiyle de dikkat çeken köşk On Gözlü Köprü, Dicle Nehri, Hevsel Bahçeleri ve Kırklar Dağı manzaralı olup yeşillikler arasında yer almaktadır.
Gazi Köşkü yol tarifi için tıklayınız.
25.Cemil Paşa Konağı – Diyarbakır Gezilecek Yerler
1888-1902 yılları arasında Cemil Paşa tarafından yaptırılan konak Diyarbakır’ın Sur ilçesinde yer almaktadır. Yaklaşık iki bin metrekare alan üzerine kurulu olan konak haremlik ve selamlık olmak üzere iki bölümden oluşmakta ve geniş bir avlusu bulunmaktadır.
Cemil Paşa ve ailesi 1927 yılına kadar bu konakta yaşamışlar daha sonra da konak ilköğretim okulu, ipekböcekçiliği ve dokumacılık gibi alanlarda hizmet vermiştir. 1970 yıllarından sonra terkedilen konağın müzeye dönüştürülmesi için restorasyon çalışmaları başlamış ve 2013 yılında restorasyonu tamamlanan yapı 2014 yılında Tarih ve Kültür Müzesi olarak hizmete açılmıştır.
Cemil Paşa Konağı yol tarifi için tıklayınız.
26.İskenderpaşa Konağı – Diyarbakır Gezilecek Yerler
Sur ilçesinde yer alan konak yaklaşık 14 sene boyunca Diyarbakır’a valilik yapan İsmet Paşa tarafından 1151 yılında yaptırılmıştır. 5 asırlık olan bu konak günümüze tarihi dokusunu koruyarak ulaşabilmiştir. 4vr0’a yakın odası, geniş avluları, avlusunun içerisinde yer alan 400 yıllık çınar ağaçları, haremlik ve selamlık bölümleri ile dikkatleri üzerine çekmektedir.
Günümüzde çay bahçesi olarak işletilen konağı ziyaret edebilir tarihi atmosferi eşliğinde çayınızı yudumlayabilirsiniz.
İskenderpaşa Konağı yol tarifi için tıklayınız.
27.Behram Paşa Konağı
Behram paşa soağında konumlanan konak geleneksek Diyarbakır ev mimarisi şeklinde inşa edilmiştir. Yapımında siyah bazalt taş kullanılan yapı iki katlı olup avlusu kareye yakın planlıdır. Avlusunun etrafında da eyvan ve odalar bulunmaktadır.
Behram Paşa Konağı yol tarifi için tıklayınız.
28.Hürrem Sultan Konağı
Yaklaşık 500 yıllık olan tarihi Hürrem Sultan Konağı gerek iç mimarisi gerek gerek dış görünüşü ile görenlerin dikkatini çekmektedir. Günümüzde antik eşyalarla süslenen konakta Diyarbakır yöresine özgü yemekleri tadabileceğiniz restoran bulunmaktadır.
Hürrem Sultan Konağı yol tarifi için tıklayınız.
29.Sülüklü Han
1683 yılında Hanilioğlu Mahmut Çelebi ve onun kız kardeşi Atike Hatun tarafından yaptırılmıştır. Diyarbakır’ın Sur ilçesinde yer alan hanın yapımında siyah bazalt taş kullanılmıştır. İsmini de avlusunda bulunan kuyunun içerisinden tedavi amaçlı çıkartılan sülüklerden almıştır.
İlk yapıldığında üç katlı olan ve her katında on sekiz odanın bulunduğu han günümüze tek katlı olarak ulaşabilmiştir. 2010 yılında restore edilen han günümüzde kafeterya olarak hizmet vermektedir. Sizlerde bu hana uğramalı ve çayınızı ya da kahvenizi yudumlarken tarihi ambiyansı yakından hissetmelisiniz.
Sülüklü Han yol tarifi için tıklayınız.
30.Diyarbakır Gezilecek Yerler Hasanpaşa Hanı
Ulu Cami’nin doğusunda konumlanan han 1572-1575 yılları arasında Sokollu Mehmet Paşa’nın oğlu Vezirzade Hasan Paşa tarafından yaptırılmıştır. İki katlı olan avlulu olup, avlunun ortasında sütunlu ve üstü kubbeli şadırvan yer almaktadır. 2006 yılında yapılan restorasyon sonucu günümüzde içerisinde kahvaltıcılar, restoranlar, çeşitli süs eşyalarının satıldığı dükkanlar yer almaktadır.
Hasanpaşa Hanı yol tarifi için tıklayınız.
31.Deliller Hanı (Hüsrev Paşa Hanı)
Sur ilçesinde konumlanan han 1527 yılında Diyarbakır Valisi Hüsrev Paşa tarafından yaptırılmıştır. Diğer adıyla Deliller Hanı ismini Hicaz’a gidecek hacı adaylarını götürecek delillerin (rehberlerin) bu handa konaklamasından almıştır.
Günümüzde otel olarak işlevini sürdüren handa sizlerde konaklayabilir ve bu tarihi dokuya yakından şahitlik edebilir ya da bahçesinde birer çay içerek mimarisini inceleyebilirsiniz.
Deliller Hanı (Hüsrev Paşa Hanı) yol tarifi için tıklayınız.
32.Diyarbakır Gezilecek Yerler Yeni Han
1788-1789 yılları arasında Seyit Hacı Abdullah tarafında yaptırılan hanın yapımında moloz taş kullanılmıştır. İki katlı olan ve dört tarafı revaklarla çevrili olan han görülmeye değer yerler arasında bulunmaktadır.
Yeni Han yol tarifi için tıklayınız.
33.Çifte Han
Yapım tarihi ve kim tarafından yapıldığı kesin olarak bilinemese de mimarisine bakarak 16. Yüzyılda yapıldığı tahmin edilmektedir. Halk arasında Borsa Han olarak da bilinen yapı ne yazık ki günümüze harabe olarak ulaşabilmiştir.
34.Dicle Köprüsü (On Gözlü Köprü)
Sur ilçesinde Dicle Nehri zerinde konumlanan köprü halk tarafından On Gözlü Köprü olarak da bilinmektedir. Üzerinde yer alan kitabeye göre 1065 yılında Mervaniler Döneminde Übeyd oğlu mimar Yusuf tarafından inşa edilmiştir. Yapımında kesme bazalt taş kullanılan köprünün uzunluğu 172 metre olup 10 gözden oluşmaktadır.
Dicle Köprüsü (On Gözlü Köprü) yol tarifi için tıklayınız.
35.Haburman Köprüsü
Çermik ilçesine bağlı Haburman Köyünde yer alan köprü Sinek Çayı üzerinde konumlanmıştır. Üzerinde yer alan kitabeye göre 1179 yılı Artuklu Döneminde Necmeddin Alpi İbn Timurtaş’ın kızı Zübeyde Hatun tarafından yaptırılmıştır. Üç gözden oluşan köprünün ortadaki gözü büyük ve sivriyken yanlardakiler de küçük ve yuvarlaktır. Yapımında kalker taş kullanılan köprünün uzunluğu 108 metreyken genişliği de 5,5 metredir.
Köprüye 1927 yılında Çermik Kaymakamı Hikmet Bey ile Belediye Başkanı Rıfat Bey tarafından esaslı bir onarım yaptırılmıştır.
Haburman Köprüsü yol tarifi için tıklayınız.
36.Malabadi (Batmansu) Köprüsü
Silvan ilçesinde yer alan köprü 1147 yılında Artuklu Döneminde Timurtaş Bin-i İlgazi tarafından yaptırılmıştır. Tek kemerli olan köprü 150 metre uzunluğunda ve 7 metre genişliğindedir. Yapımında renkli taş kullanılan köprü yapılan onarımlarla günümüze kadar ulaşabilmiştir.
Evliya Çelebi’de Seyahatnamesinde köprü hakkında ‘Malabadi Köprüsünün altına Ayasofya’nın kubbesi girer’ diye bahsetmiştir. Sizlerde bu harika köprüyü ziyaret etmeli ve mimarisini yakından incelemelisiniz.
Malabadi (Batmansu) Köprüsü yol tarifi için tıklayınız.
37.Diyarbakır Gezilecek Yerler Deve Geçidi Köprüsü
Devegeçidi suyu üzerinde konumlanan köprü üzerinde yer alan kitabeye göre 1219-1220 yılları arasında Artuklu Beyliği döneminde inşa edilmiştir. Yapımında bazalt taş kullanılan köprü Halilviran Köprüsü veya Artukoğulları Köprüsü olarak da bilinmektedir. 7 gözlü ve üstü düz olan köprü 119 metre uzunluğundadır. Sizlerde dilerseniz köprüyü ziyaret edebilir dilerseniz de etrafında yer alan yeşil alanlarda pikniğinizi yapabilirsiniz.
Deve Geçidi Köprüsü yol tarifi için tıklayınız.
38.Mesudiye Medresesi
Yapımı 25 yıl süren medrese Artuklu Beyliği tarafından 1198-1223 yılları arasında yaptırılmıştır. Medresenin yapımına 1198 yılında Artuklu Meliki Ebu Muzaffer Sökmen döneminde başlanmış ve 1223 yılında Melik Mesud döneminde bitirilmiştir.
İki katlı olan ve yapımında kesme taş kullanılan medresede fizik, kimya, biyoloji, matematik, edebiyat, felsefe ve fıkıh gibi dersler okutulmuştur.
Mesudiye Medresesi yol tarifi için tıklayınız.
39.Diyarbakır Gezilecek Yerler Latifiye Medresesi
Kurşunlu Caminin içerisinde yer alan medresenin yapım tarihi kesin olarak bilinememektedir. İki sahanlı olan medresenin duvar yapımında siyah bazalt taşı kullanılmıştır. 19. Yüzyılda medrese olarak kullanılan yapı sonra camiye çevrilmiş, 2004 yılında gerçekleştirilen restorasyonla da SHÇEK Kadın ve Çocuk Eğitim Merkezine dönüştürülmüştür.
40.Çayönü Ören Yeri ve Hilar Mağaraları
Ergani ilçesini 7 kilometre güneybatısında konumlanan ören yeri ve mağaraların yaklaşık 10 bin yıl öncesine ait bir yerleşim yeri olduğu düşünülmektedir. İnsanların yerleşik hayata geçişini anlatan önemli arkeolojik kalıntılar bulunmuştur. Gördüğünüzde hayran olacağınız ören yerinde geçmiş çağdan günümüze ulaşmış taş temelli kerpiç binaların ilk örnekleri bulunmaktadır. 1. Derece Arkeolojik ve Doğal SİT Alanı ilan edilen ören yeri mağaralarını mutlaka görmeli ve bu tarihi mağaraları yakından incelemelisiniz.
Çayönü Ören Yeri ve Hilar Mağaraları yol tarifi için tıklayınız.
41.Birkleyn Mağaraları
Lice ilçesine bağlı Abalı Köyü yakınlarında yer alan Birkleyn Mağaraları arkeolojik SİT alanı içerisinde yer almaktadır. Yaklaşık 8 bin yıllık geçmişi olan mağaralar hem tarihi hem de doğal güzelliği ile hayran bırakıyor. Mağaranın içerisinde de Asur Krallığının kitabe ve kabartmaları bulunmaktadır. Büyük İskender’inde Doğu Seferi sırasında askerleri ile bu mağaralarda konakladığı söylenmektedir.
Birkleyn Mağaraları yol tarifi için tıklayınız.
42.Hassuni Mağaraları – Diyarbakır Gezilecek Yerler
Silvan ilçesine bağlı Bahçe Köyünde yer alan Hassuni Mağaraları arkeolojik SİT alanı içerisinde yer almaktadır. Anadolu’nun en eski mağara yerleşim yerlerindendir. Mağaralar bütün kayalar üzerine oyularak yapılmış büyüklü küçüklü 300 odadan oluşmakta olup bir kale görünümündedir. İçerisinde taştan oyma su depoları, sarnıçlar, su kanalları, dokuma atölyeleri, kaya kiliseleri ve Orta Çağda inşa edilmiş bir kilise yer almaktadır.
Hassuni Mağaraları yol tarifi için tıklayınız.
43.Sipahiler Çarşısı
Ulu Camii arkasında yer alan çarşı geçmişte alışverişin ve ticaretin merkezlerinden birisiydi. Eskisi kadar olmasa da halen işlevini sürdüren arşının ortasında geniş bir avlu, yanlarında revaklar, revakların arkalarında da dükkanlar yer almaktadır.
Sipahiler Çarşısı yol tarifi için tıklayınız.
Dini Yapılar
44.Diyarbakır Ulu Camii – Diyarbakır Gezilecek Yerler
Kent merkezinde yer alan yapı Anadolu’nın en eski camisidir. M.S 639 tarihinde Diyarbakır Müslümanların egemenliğine geçmiş, Müslümanlarda kentin en büyük mabedi olan Mar Toma Kilisesi’ni günümüz Ulu Camisi’ne çevirmiştir. O yüzden yapının yapım tarihi kesin olarak bilinememektedir. Müslümanlar tarafından 5. Harem-i Şerif (Mukaddes Mabed) olarak bilinmektedir.
1091 yılında detaylı bir onarım gören cami, günümüze kadar da Diyarbakır da hüküm süren birçok devlet tarafından önemsenmiş ve onlar tarafından da onarımdan geçmiştir. Büyük Selçuklu Hükümdarı Gıyaseddin Keyhüsrev, Akkoyunlu Hükümdarı Uzun Hasan, Artuklular ve Osmanlı Padişahları bunlardan bazılarıdır.
Yapının inşasında çoğunluk taş, az da tuğla kullanılmıştır. İçerisinde yer alan orta kısmın tavanında ve yüzeylerinde kalem işi süslemeleri dikkat çekmektedir. Ayrıca içerisinde sibernetiğin babası olarak kabul edilen ünlü bilgin El Cezeri’nin yaptığı Güneş Saati yer almaktadır.
Diyarbakır Ulu Camii yol tarifi için tıklayınız.
45.Şeyh Mutahhar (Dört Ayaklı Minare) Camii
1500 yılında Akkoyunlu Sultanı Kasım tarafından yaptırılan camii Balıkçılarbaşı mevkiinde yer almaktadır. Siyah ve beyaz sıralı kesme taşlar dan inşa edilen yapı dört ayaklı minaresi ile dikkat çekmektedir. Camiden ayrı olarak dört sütun üzerinde yükselen kare planlı minare Anadolu’da tek minaredir.
Şeyh Mutahhar (Dört Ayaklı Minare) Camii yol tarifi için tıklayınız.
46.Kale Camii (Hz. Süleyman-Nazıriye Camii)
1155-1169 yılları arasında Nisan oğlu Ebül Kasım tarafından yaptırılmıştır. Cami yanında Osmanlılar döneminde inşa edilen Halid Bin Velid’nin oğlu Süleyman’ın mezarları yer almaktadır.
Kale Camii (Hz. Süleyman-Nazıriye Camii) yol tarifi için tıklayınız.
47.Diyarbakır Gezilecek Yerler Safa Camii
15. yüzyıl Akkoyunlu eseri olan cami Diyarbakır’ın Sur ilçesinde yer almaktadır. Kokulu anlamına gelen Parlı Cami ya da İpariye Camii olarak da bilinen yapı süslemeleriyle dikkat çekmektedir. Hatta minarenin kokulu bitkisel otlar karıştırılarak inşa edildiği söylenmektedir.
Safa Camii yol tarifi için tıklayınız.
48.Diyarbakır Gezilecek Yerler Behram Paşa Camii
1564-1572 yılları arasında Vali Behram Paşa tarafından Mimar Sinan’a yaptırılmıştır Osmanlı eseri olan camiinin tamamen kesme taştan inşa edilmesi en dikkat çeken mimarisidir.
Behram Paşa Camii yol tarifi için tıklayınız.
49.Kurşunlu Camii – Diyarbakır Gezilecek Yerler
1516-1520 yılları arasında Bıyıklı Mehmet Paşa tarafından yaptırılan cami Diyarbakır’ın Sur ilçesinde yer almaktadır. Fatih Paşa Camii veya Bıyıklı Mehmet Paşa Camii olarak da bilinen yapı Diyarbakır’ın ilk Osmanlı camisidir.
Kurşunlu Camii yol tarifi için tıklayınız.
50.Diyarbakır Gezilecek Yerler Nasuh Paşa Camii
1606-1611 yılları arasında Nasuh Paşa tarafından eşi Servinaz Hanım için yaptırdığı cami Diyarbakır’ın Sur ilçesinde yer almaktadır. İlk yapıldığında siyah kesme taştan yapılan cami günümüze kadar gerçekleşen onarımlarda ne yazık ki orijinalliğini kaybetmiştir.
Nasuh Paşa Camii yol tarifi için tıklayınız.
51.Nebi Camii – Diyarbakır Gezilecek Yerler
15. yüzyıl Abbasiler döneminde yaptırılan cami Diyarbakır’ın Sur ilçesinde konumlanmaktadır. Minaresinde bulunan kitabelerin çoğunda Peygamber Efendimizin sözlerinden bahsettiği için Peygamber Camii olarak da bilinmektedir.
İlk yapıldığında geniş bir alan üzerine inşa edilen cami Hanefiler ve Şafiiler bölümünden oluşmaktaydı. Günümüze ise sadece Şafiiler bölümü ulaşabilmiştir. Yapımında siyah bazalt taşı kullanılan caminin minaresi ve son cemaat yeri bir sıra siyah bazalt taş, bir sıra beyaz taş olarak döşenmiştir.
Nebi Camii yol tarifi için tıklayınız.
52.Diyarbakır Gezilecek Yerler Melik Ahmet Paşa Camii
16. yüzyılda 1587-1591 yılları arasında Diyarbakırlı Melek Ahmet Paşa tarafından yaptırılan camii Sur ilçesinde konumlanmaktadır. Kuzey ve güney cepheleri siyah-beyaz taştan, kalan kısımlarda siyah bazalt taşından yapılmıştır. İçerisinde yer alan çini süslemeleri, taş işlemeleri ile süslenmiş minare kaidesi caminin en dikkat çeken mimarileridir.
Melik Ahmet Paşa Camii yol tarifi için tıklayınız.
53.Diyarbakır Gezilecek Yerler Meryem Ana Süryani Kadim Kilisesi
Ortodoks Süryanilere ait olan Kilise Diyarbakır’ın Sur ilçesinde konumlanmaktadır. Kilisenin ilk olarak 3. yüzyılda bir papağan tapınağı üzerine yapıldığı düşünülmektedir. Kilise yüzyıllar içinde birkaç kez yanmış, yıkılmış ve birçok kez de onarımdan geçmiştir. Günümüzdeki halini ise 2004-2005 yılları arasında geçirdiği onarımla almıştır.
Bizans Devrinden kalma mihrabı ve Geç Roma Dönemine ait kapısı dikkat çeken mimariler arasındadır. Günümüzde halen aktif olarak kullanılmaktadır.
Saroz Körfezi yol tarifi için tıklayınız.
54.Saint Georgi (Kara Papaz) Kilisesi
İç kalenin kuzeydoğu köşesinde yer alan kilisenin yapım tarihi kesin olarak bilinemese de mimari özelliklerine bakıldığında M.S 3. yüzyılda yapıldığı düşünülmektedir. Roma ve Bizans Döneminde aktif olarak kullanılan kilise Diyarbakır’ın Müslümanlar tarafından fethedilmesiyle işlevini yitirmiştir. Artuklular döneminde de sarayın hamamı olarak kullanılmıştır.
Kara Papaz veya Hızır İlyas Kilisesi olarak da bilinen yapı Diyarbakır’da inşa edilen ilk kiliselerdendir. Bütün dönem izlerini taşıyan kilise restore edilmiş ve günümüzde sanat galerisi olarak hizmet vermektedir.
Saint Georgi (Kara Papaz) Kilisesi yol tarifi için tıklayınız.
55.Surp Giragos Ermeni Kilisesi
Ortadoğuda’ki en büyük Ermeni kilisesi olarak bilinen yapı 1515-1518 yılları arasında inşa edilmiştir. 1881 yılında da geçirdiği yangın sonucu tamamen yanmış ve 1883 yılında yeniden inşa edilmiştir. Belirli bir süre kullanıldıktan sonra yeniden uzun süre kullanılmamış ve 2011 yılında yapılan restorasyon sonucu yeniden ibadete açılmıştır.
Surp Giragos Ermeni Kilisesi yol tarifi için tıklayınız.
56.Diyarbakır Gezilecek Yerler de Son Rotamız; Mart Pedyun Keldani Kilisesi
Sur ilçesinde yer alan kilise Diyarbakır’da etkin olarak kullanılan iki kiliseden bir tanesidir. 4. yüzyılda inşa edilen ve günümüze kadar birçok kez yıkılan ve yeniden yapılan onarımdan geçen kilise son olarak 17. yüzyılda inşa edilmiştir. Yapımında siyah bazalt taş kullanılan kilise üç nefli ve beş apsilidir. 1681 yılında beri Amid Keldani Kilisesi olarak hizmet veren kiliise Katolik mezhebine bağlı Keldaniler tarafından aktif olarak kullanılmaktadır.
İlk yorum yapan olun