Erzurum Merkez Gezilecek Yerler – En Güzel 28 Yer

Erzurum Merkez Gezilecek Yerler yazımızda Türkiye’nin Doğu Anadolu Bölgesinde yer alan Erzurum’a bağlı Merkez ilçesinde gezilecek yerler ve rotasını aktaracağız. Erzurum Merkez; Palandöken, Yakutiye ve Aziziye ilçelerinden oluşmaktadır.

Erzurum Merkez Gezilecek Yerler ve Rotası aşağıda yer almaktadır.

1.Erzurum Merkez Gezilecek Yerler de İlk Rotamız; Erzurum Evleri

Erzurum Merkez Gezilecek Yerler yazımızın ilk durağı genellikle İç Kale’nin kuzey ve doğusunda yer alan mahallelerde yaygın olarak görülen Erzurum Evleri’dir. Erzurum Evlerinin mimarisi iklime bağlı olarak geleneksel yapı tiplerinden oluşmaktadır. 1980’li yıllarda 500’e yakın geleneksel Erzurum Evleri varken, geçirilen savaşlar, yangınlar, yeni inşaatlar nedeniyle günümüze ne yazık ki çoğu ulaşamayarak sayısı100’e kadar düşmüştür. Günümüze ulaşabilen tarihi Erzurum Evleri de restore edilmiş ve turizme kazandırılmıştır.

İki katlı olan Erzurum evleri kalın duvarlı olup genellikle ahşap kirişe sahiptir. Yapımında taş ve ahşabın sıklıkla kullanıldığı evler, avlu, ahır, mutfak ve yaşam alanından meydana gelmektedir.

Erzurum Evleri yol tarifi için tıklayınız.

2.Yusuf Ziya Köşkü

1795-1798 yılları arasında Erzurum da valilik yapan Yusuf Ziya Paşa tarafından yaptırılmıştır. 1824, 1921 ve 1986 yılları arasında da onarımdan geçmiştir. Nüzhet-ül Hazra adıylada bilinen ve yeşil cennet anlamına gelen bu tarihi köşk iki katlı olup, çeşitli ağaçların bulunduğu bahçeye ve büyük bir havuza sahiptir. Ayrıca iki katlı olan yapının katlarına ayrı giriş kapılarından girilmesi köşkün dikkat çeken mimarileri arasındadır.

3.Rüstempaşa Bedesteni (Taşhan)

Yakutiye ilçesinde yer alan bedesten 1561 yılında Kanuni Sultan Süleyman’ın sadrazamı ve damadı olan Rüstempaşa tarafından yaptırılmıştır. Osmanlı mimarisini yansıtan en güzel örneklerden olan bedesten halk arasında Taşhan olarak da bilinmektedir. 2 katlı olan bedesten günümüzde dükkanların sıralandığı bir çarşı olarak kullanılmaktadır. Özellikle oltu taşı satıcılarının yoğun olarak görüldüğü bedesten hem yerli ve yabancı turistler tarafından ziyarete edilmektedir.

Rüstempaşa Bedesteni (Taşhan) yol tarifi için tıklayınız.

4.Çifte Minareli Medrese

Erzurum Merkez Gezilecek Yerler yazımızın diğer durağı Çifte Minareli Medrese. Erzurum’un sembol yapılarından olan Çifte Minareli Medresenin bir kitabesi olmadığından kim tarafından ve ne zaman yapıldığı kesin olarak bilinemese de mimarisine bakıldığında 13. Yüzyılın sonlarında yapıldığı düşünülmektedir. Ayrıca Selçuklu Sultanı Alaattin Keykubat’ın kızı Hundi Hatun veya İlhanlı Hanedanlarından Padişah Hatun tarafından yaptırıldığı da düşünülmektedir. Bu yüzden Hatuniye Medresesi ismiyle de bilinmektedir.

Çifte Minareli Medrese yol tarifi için tıklayınız.

5.Erzurum Kalesi

Yakutiye ilçesinde yer alan kalenin bir kitabesi olmadığından ne zaman ve kim tarafından yapıldığı kesin olarak bilinemese de mimarisine bakıldığında dış kalenin Urartular döneminde iç kalenin de Bizanslılar döneminde yapıldığı düşünülmektedir. İç ve dış kaleden meydana gelen yapının dış kale surlarının günümüze ne yazık ki çoğu yıkık olarak ulaşabilmiştir. Dört yönde yer alan Erzincan Kapısı, İstanbul Kapısı, Tebriz Kapısı, Gürcü Kapısının da sadece isimleri ulaşabilmiştir. Zaman zaman yenilenen kalenin özellikle iç kale içinde yer alan sur duvarlarının üzerindeki burçlar en dikkat çeken ve görülmeye değer mimariler arasındadır.

Erzurum Kalesi yol tarifi için tıklayınız.

6.Üç Kümbetler

Çifte minareli medreselerin güneyinde yer alan kümbetlerin en büyüğü Emir Saltuk’a ait olup, XII. yüzyıl veya   XIV. yüzyıl başlarında yapıldığı düşünülmektedir. Diğer 2 kümbetin kim tarafından ve ne zaman yapıldığı kesin olarak bilinemese de 14. Yüzyıla ait olduğu düşünülmektedir.

Anadolu Selçuklu mezar yapılarının en güzel örneklerinden olan üç kümbetler sahip olduğu mimarisiyle yerli ve yabancı turistler tarafından sıklıkla ziyaret edilmektedir.

Üç Kümbetler yol tarifi için tıklayınız.

7.Erzurum Merkez Gezilecek Yerler Aziziye Tabyası

Yakutiye ilçesinde Top dağının eteklerinde yer alan tabya 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşına sahne olmuştur. Tabya 1867-1872 yılları arasında Sultan Abdülaziz tarafından yaptırılmıştır. Güneyden kuzeye yan yana üç tane olan Aziziye Tabyaları C şeklinde bir plana sahiptir.

1 Numaralı Aziziye Tabyasından günümüze çok az bir kısmı ulaşırken, 2 numaralı Aziziye Tabyasından yarımay görünüşündeki bir toprak yığınıyla bu hilalin iki ucunda yer alan taş duvarlar ulaşabilmiştir. 3 numaralı Aziziye Tabyası ise yakın zamana kadar Askeri birlikler tarafından kullanıldığından günümüze sağlam gelebilmiştir.

Aziziye Tabyası yol tarifi için tıklayınız.

8.Nene Hatun Milli Parkı

Yakutiye ile Palandöken ilçeleri arasında yer alan park ismini 93 Harbi olarak bilinen 1877-1878 Osmanlı Rus Savaşında Aziziye Tabyasında büyük kahramanlık örneği gösteren Nene Hatun’dan almıştır. 387 hektar alana sahip olan park 2009 yılında milli park statüsüne kavuşmuştur.

Deniz seviyesinden yaklaşık 2 bin metre rakımda yer alan parkta Aziziye Tabyaları, Mecidiye Tabyası, Aziziye Anıtı ve Nene Hatun’un kabri bulunmaktadır. Hem tarihi hem de doğal güzelliğin içe içe olduğu milli park birçok canlıya da ev sahipliği yapmaktadır.

Nene Hatun Milli Parkı yol tarifi için tıklayınız.

9.Yakutiye Medresesi Türk İslam Eserleri ve Etnografya Müzesi

Kent Merkezinde yer alan Yakutiye Medresesi 1310 yılında İlhanlı Hükümdarı Sultan Olcayto döneminde Gazanhan ve Bolugan Hatun adına Hoca Yakut Gazani tarafından yaptırılmıştır.

Dikdörtgen planlı olan yapı tek katlı olup, üç eyvanlı ve kapalı avluludur. Anadolu’da yer alan kapalı avlulu medreselerin en büyüğü olan Yakutiye Medresesi üç eyvanlı olmasına rağmen dört eyvanlı plan şemasına göre yapılmıştır. Medresenin en dikkat çeken mimarisi taç kapının yan yüzlerinde yer alan silme kemerlerle çevrili olan nişler içinde pars ve kartal motifleridir.

Medresenin yakın zamana kadar etrafı kışla olarak kullanılmış, sonra da etrafı yapılarla dolmuştur. 1970 ve 1980 yıllar arasında da etrafındaki yapılarak yıkılarak medresenin gün yüzüne çıkması sağlanmıştır. 1984 ile 1994 yılları arasında da onarımdan geçen medresenin etrafına çevre düzenlemesi yapılmıştır. 29 Ekim 1994 yılında da medrese Türk İslam Eserleri ve Etnografya Müzesi olarak hizmete açılmıştır.

Müzenin içerisinde yörenin kültür ve sanat özelliklerini geçmişten günümüze dek yansıtan kadın takı ve giysileri, erkek takı ve aksesuarları, silahlar, sikkeler, mühürler ve bakır eserler bulunmaktadır.

Yakutiye Medresesi Türk İslam Eserleri ve Etnografya Müzesi yol tarifi için tıklayınız.

10.23 Temmuz Erzurum Kongre Binası Resim Heykel Müzesi ve Galerisi

1864 yılında Mıgırdiç Sanasaryan tarafından yaptırılan yapı ilk olarak Sanasaryan Koleji (Ermeni Kız Yatılı Okulu) olarak hizmet vermiştir. Cumhuriyet öncesinde de satın alınarak devletin olan yapı 1924 sonrasında bir yangın geçirmiş ve yapının ahşap kısmı tamamen yanıp harap olmuştur. Yangından sonra onarımdan geçen yapı 1926 yılında Gazi İlkokulu olarak hizmet vermeye başlamıştır. Daha sonra da Yapı Sanat, Güzel Sanatlar Lisesi, Sosyal Bilimler Lisesi olarak kullanılmıştır.

1960 yılında da okulun bir salonu Atatürk ve Rrzurum Kongresi olarak hizmete açılmıştır. Son olarak 2011 ile 2013 yılları arasında yapılan restorasyon sonucu Kongre Binası Resim Heykel Müzesi ve Galerisi olarak ziyarete açılmıştır. Ayrıca müze içerisinde küçük ölçekli Sanat ve Edebiyat Kütüphanesi de yer almaktadır.

11.Atatürk Evi Müzesi

19. yüzyılın son zamanında Erzurumlu bir zengin tarafından yaptırılan yapı daha sonraki yıllarda Milli Mücadele için Erzurum’a gelen Mustafa Kemali ve kongre heyetini ağırlamıştır. 9 Temmuz 1919 tarihinden 29 Ekim 1919 tarihine kadar Erzurum Kongresi için yaptıkları çalışmaların çoğunu bu konaktan yürütmüştür.

Bu tarihi öneminden dolayı konak 1984 tarihinden sonra Atatürk Evi Müzesi olarak ziyarete açılmıştır.

Atatürk Evi Müzesi yol tarifi için tıklayınız.

12.Lalapaşa Camii

Kent Merkezinde Yakutiye Medresesi’nin doğu kısmında yer alan camii 1562 yılında bir dönem Erzurum Beylerbeyi olan Lala Mustafa Paşa tarafından yaptırılmıştır. Mimar Sinan eserleri arasında yer alan yapı ilk külliye olarak inşa edilmiş ve zamanla saray ve sıbyan mektep binaları yıkılarak günümüze sadece hamam ile camisi ulaşabilmiştir.

Erzurum’da yer alan ikinci Osmanlı Camisi olan Lalapaşa Camii görülmesi gereken yapılar arasındadır.

Lalapaşa Camii yol tarifi için tıklayınız.

13.Erzurum Merkez Gezilecek Yerler Ulu Camii

Yakutiye ilçesinde yer alan camii şehrin en büyük camisi olma özelliğini taşımaktadır. 1179 yılında Saltuklu Melik Nasirüddün Muhammed Bey döneminde yaptırılmıştır. Atabey Camii olarak da bilinen yapı ismini Irak Selçukluları Sultanı Atabeg Kızıl Arslan’dan almıştır. Selçuklu mimarisinin en güzel örneklerinden olan Ulu Cami’nin ikisi doğuda, üçü kuzeyde olmak üzere 5 kapısı bulunmaktadır. Ayrıca her kapıda mimari olarak birbirinden farklıdır.

IV. Murat döneminde erzak deposu olarak kullanılan yapı günümüzde cami olarak kullanılmakta olup halen ibadete açıktır.

Ulu Camii yol tarifi için tıklayınız.

14.Kurşunlu Camii

Yakutiye ilçesine bağlı Feyzullah Mahallesinde yer alan camii 1700-1701 tarihleri arasında Şeyhülislam Feyzullah Efendi tarafından yaptırılmıştır. Kubbesinin üzeri kurşunla kaplı olduğu için ‘Kurşunlu Camii’ ismini almıştır.

Yapımında kesme taştan kullanılan cami kare planlı olup üzeri sekizgen bir kasnağa oturan kubbe ile örtülüdür. Caminin mihrabı ise taştan yapılmış olup mukarnaslıdır. Dikkat çeken ahşap minberi ise Türk ağaç işçiliğinin en güzel yansımalarındandır. Son cemaat yeri ise dört taş sütunun üzerine oturan üç kubbeli bir alandır. Ayrıca son cemaat yerinin sağ tarafında yer alan minaresi sekiz sıra kırmızı taş şeritlerle süslenmiştir. Caminin yanında da Kurşunlu Medresesi yer almaktadır.

Kurşunlu Camii yol tarifi için tıklayınız.

15.İbrahim Paşa Camii

Kent Merkezinde Eski Hükümet Konağının yakınında konumlanan cami 1748 yılında Erzurum Valisi Yazıcızade Hacı İbrahim Ethem Paşa tarafından yaptırılmıştır. Klasik Osmanlı mimaride inşa edilen cami kare planlı olup tek kubbesi bulunmaktadır.  Yapımında beyaz renkli mermer taş kullanılan caminin mihrabı mermerden, minaresi de kesme taştan yapılmıştır.

İbrahim Paşa Camii yol tarifi için tıklayınız.

16.Muratpaşa Camii

Kent Merkezine bağlı Atalar Mahallesinde yer alan camii 1573 yılında Sadrazam Kuyucu Murat Paşa tarafından yaptırılmıştır. Kare planlı olan caminin en dikkat çeken mimarisi kubbesinde yer alan Avrupa üslubunda bezenmiş çiçek ve yaprak motifleridir. Mihrabı da taştan olup mukarnas süslemelidir.  Caminin minaresi ise tek şerefeli taş kaide üzerinde olup sağ kısımda yer almaktadır.

Muratpaşa Camii yol tarifi için tıklayınız.

17.Erzurum Merkez Gezilecek Yerler Bakırcı Camii

Yakutiye ilçesine bağlı Bakırcı Mahallesinde yer alan cami 1720-1721 yılları arasında Bakırcı Hacı Mustafa’nın vasiyeti üzerine Mustafa Ağa tarafından yaptırılmıştır. 1902 yılında Osman Efendi tarafından onarımdan geçmiştir. Kare planlı olan caminin yapımında kesme taş kullanılmış olup, minaresi de kırmızı kamber taşından inşa edilmiştir. Minarenin üzerinde Erzurum’un işgalinden kalma kurşun izleri halen görülmektedir.

Bakırcı Camii yol tarifi için tıklayınız.

18.Caferiye Camii

Yakutiye ilçesine bağlı Cumhuriyet Caddesinde yer alan camii 1645 yılında Erzurum Maliye Memuru Ebubekir oğlu Hacı Cafer tarafından yaptırılmıştır. Kare planlı olan caminin üzeri sekizgen bir kasnağa oturan kubbe ile örtülüdür. Ayrıca tek kubbeli olan caminin kubbe eteğinde Kaside-i Bürde yazılı bir firiz yer almaktadır. Caminin en dikkat çeken mimarisi Osmanlı ağaç işçiliğinin güzel örneğini yansıtan minberidir.  Caminin son cemaat yerinin sol tarafında da camiyi yaptıran Hacı Cafer’in türbesi bulunmaktadır.

Caferiye Camii yol tarifi için tıklayınız.

19.Gürcü Kapı Camii (Ali Ağa Camii)

Yakutiye ilçesine bağlı Aliağa Mahallesinde yer alan camii 1608 yılında Yeniçerilerin başı Zağaraci Ali Ağa tarafından yaptırılmıştır. Gürcü Kapı semtinde yer aldığı için halk arasında ‘Gürcü Kapı Camii’ olarak da bilinmektedir. Osmanlı mimarisinden izler taşıyan cami kare planlı olup tek kubbelidir. Son cemaat yeri ise üç kubbeli olup dört taş üzerine yapılmıştır. Minaresi tuğladan yapılmış ve şerefe kısmı da iki sıra kaval silmeyle süslenmiştir. Mihrabı ise düzgün kesme taştan yapılmış olup sade görünümündedir. Giriş kapısı da iki kademeli olup sivri kemerlidir.

Gürcü Kapı Camii (Ali Ağa Camii) yol tarifi için tıklayınız.

20.Erzurum Merkez Gezilecek Yerler Derviş Ağa Camii

Yakutiye ilçesine bağlı Ayazpaşa Mahallesinde yer alan camii 1717 yılında Hacı Derviş İbrahim Ağa tarafından yaptırılmıştır.1845 yılında da Müderris Hacı Müştek tarafından onarılmıştır. Osmanlı mimarisinden izler taşıyan camii kare planlı olup tek kubbeli camiler grubunda yer almaktadır. Caminin mukarnaslı mihrabı taştan minaresi de ahşaptan yapılmıştır. Minaresi kaidesi ise taştan olup gövde kısmı balıksırtı görünümünde tuğladan inşa edilmiştir. Ayrıca caminin avlusunda da Hacı Derviş İbrahim Ağa’nın türbesi bulunmaktadır.

Derviş Ağa Camii yol tarifi için tıklayınız.

21.Abdurrahman Gazi Hz. Türbesi

Palandöken Dağı’nın eteklerinde konumlanan türbe 1796 yılında Erzurum Valisi Yusuf Ziya Paşa’nın eşi Ayşe Hanım tarafından yaptırılmıştır. Türbenin giriş kapısı üzerinde Hattat Salim metre boyunda Abdurrahman Gazi Hazretlerinin tarafından yazılmış bir kitabe yer almaktadır. Türbe içerisinde de 4.85 metre boyutunda Abdurrahman Gazi Hazretlerinin makamı bulunmaktadır. Ayrıca türbenin çevresine de peysaj çalışması yapılarak ağaçlandırılmış, buda halk tarafından mesire yeri olarak kullanılmasına olanak sağlamıştır.

Abdurrahman Gazi Hz. Türbesi yol tarifi için tıklayınız.

22.Erzurum Merkez Gezilecek Yerler Ilıca Kaplıcaları

Aziziye ilçe merkezinde yer alan kaplıcalar Selçuklular tarafından yapılmış olup Çermik, Oluklu ve Zincirli adları ile anılmıştır. Osmanlı ve Cumhuriyet döneminde onarımdan geçen kaplıcalar son olarak Aziziye Belediyesi tarafından yenilenerek Ilıca Termal Tesisleri olarak hizmete açılmıştır. Tesiste açık ve kapalı restoranlar, dinlenme ve toplantı salonları, mescit ve açık otopark bulunmaktadır. Ayrıca tesiste konaklayabileceğiniz 36 oda ve 5 süitten oluşan otel de yer almaktadır.

Tesiste çıkan kaynak suyu bikarbonatlı ve sodyumlu olup sıcaklığı 39 derecedir. Kaplıca suları romatizma, bağırsak, karaciğer, mide, safra kesesi, beslenme bozuklukları gibi hastalıklara şifa olmaktadır.

Ilıca Kaplıcaları yol tarifi için tıklayınız.

23.Palandöken Kayak Merkezi

Palandöken Dağı’nın eteklerinde yer alan kayak merkezi 3176 metre rakımda bulunmaktadır. Dünya’nın en önemli kayak merkezilerinden olan Palandöken 6 ay boyunca kayak yapmaya elverişli bir yapıya sahiptir.

2011 yılında 25. Dünya Üniversiteler Kış Oyunlarına ev sahipliği yapan Palandöken Kayak Merkezi Türkiye dışında Dünyanın da kış turizmi cazibe merkezlerinden birisi olmuştur. Palandöken pistleri Dünyanın en uzun ve en dik pistleri arasında yer almaktadır. Pistlerin her biri de saatte 8100 kayakçı taşıma kapasitesine sahiptir. Ayrıca kayak merkezinde 10 adet farklı büyüklüklerde telesiyej, 1 adet teleski, 2 baby lift ve 1 adet gondol lifti yer almaktadır. Palandöken, kayak dışında yamaç paraşütü, snowtube, paintball, dağcılık gibi sporlara da imkân sağlamaktadır. Ayrıca kayak merkezinde konaklayabileceğiniz 2 adet beş yıldızlı otel, 1 adet dört yıldızlı otel, 1 adet üç yıldızlı otel ve 1 adet iki yıldızı otel de bulunmaktadır. 

Palandöken Kayak Merkezi yol tarifi için tıklayınız.

24.Erzurum Merkez Gezilecek Yerler Konaklı Kayak Merkezi

460 hektar alan üzerine kurulan kayak merkezi Kent Merkezinden 17 kilometre mesafede yer almaktadır. Kayılabilir alanın alt noktası 2200 metre, üst noktası da 3185 metredir. 16 pist bulunan kayak merkezi her düzeyden kayakçıya hizmet vermektedir.  Ayrıca kayak merkezinde kafe, yemekhane, dinlenme ve servis üniteleri, kayak kiralama, satış ve gişe hizmetleri yer almaktadır.

Konaklı Kayak Merkezi yol tarifi için tıklayınız.

25.Atlama Kuleleri

Palandöken Kayak Merkezinin kuzeyinde Kiremitliktepe’de yer almaktadır. 125 metre uzunluğu ve hilal şeklindeki görüntüsüyle 2011 yılı 25. Dünya Üniversiteler Kış Oyunlarında sembol tesislerden birisi olmuştur. Tesis içerisinde K125 VE K95 yarışmaları için iki atlama kulesi ve iki atlama rampası ve üç adet K65, K40 ve K20 alıştırma rampaları bulunmaktadır.

Atlama Kuleleri yol tarifi için tıklayınız.

26.Erzurum Merkez Gezilecek Yerler Buz Pateni Salonu

Palandöken ilçesine bağlı Hacı Ahmet Baba Mahallesinde yer alan salon 2009 yılında hizmete açılmıştır. 2000 seyirci kapasiteli Buz Pateni Salonunda dinlenme odları, medikal oda, doping kontrol odası, soyunma odaları, görevli, jüri ve teknik panel odaları yer almaktadır. 

Buz Pateni Salonu yol tarifi için tıklayınız.

27.Buz Hokey Salonları

Cemal Spor Kompleksi içerisinde yer alan salonda erkekler ve kadınlar olmak üzere iki bölüm bulunmaktadır. Erkekler Buz Hokey Salonu, 3000 kişilik oturma kapasitesine sahip olup pisti 60’a 30 metre ölçülerindedir. Kadınlar Buz Hokey Salonu ise 500 kişilik oturma kapasitesine sahip olup pisti 60’a 30 metre ölçülerindedir.

28.Erzurum Merkez Gezilecek Yerler de Son Rotamız; Curling Salonu

Erzurum Merkez Gezilecek Yerler yazımızın son durağı Curling Salonu. 2010 yılında Dünya Üniversiteler Kış Oyunları için yapılan curling salonu 1000 kişilik oturma kapasitesine sahip olup 5 adet curling yarışma alanı bulunmaktadır.

Curling Salonu yol tarifi için tıklayınız.